Iwona Wolan

Wymagania na ocenę

dopuszczającą

dostateczną

dobrą

bardzo dobrą

Uczeń:

·   podaje przykłady obecności chemii
w swoim życiu;

·    wymienia podstawowe narzędzia pracy chemika;

·    zna i stosuje zasady bezpiecznej pracy
w pracowni chemicznej;

·   dzieli substancje na stałe, ciekłe
i gazowe;

·   wskazuje przykłady substancji stałych, ciekłych i gazowych w swoim otoczeniu;

·   wymienia podstawowe właściwości
substancji;

·   zna wzór na gęstość substancji;

·   zna podział substancji na metale
i niemetale;

·   wskazuje przedmioty wykonane z metali;

·   wymienia czynniki powodujące niszczenie metali;

·   podaje przykłady niemetali;

·   podaje właściwości wybranych niemetali;

·   sporządza mieszaniny substancji;

·   podaje przykłady mieszanin znanych
z życia codziennego;

·   wymienia przykładowe metody rozdzielania mieszanin;

·   zna pojęcie reakcji chemicznej;

·   podaje co najmniej trzy objawy reakcji chemicznej;

·   dzieli poznane substancje na proste
i złożone.

Uczeń:

·   wymienia gałęzie przemysłu związane
z chemią;

·   podaje przykłady produktów wytwarzanych przez zakłady przemysłowe związane z chemią;

·   czyta ze zrozumieniem tekst popularnonaukowy na temat wybranych faktów z historii i rozwoju chemii;

·   rozpoznaje i nazywa podstawowy
sprzęt i naczynia laboratoryjne;

·   wie, w jakim celu stosuje się oznaczenia na etykietach opakowań odczynników chemicznych i środków czystości stosowanych w gospodarstwie domowym;

·   bada właściwości substancji;

·   korzysta z danych zawartych w tabelach (odczytuje gęstość oraz wartości temperatury wrzenia i temperatury topnienia substancji);

·   zna jednostki gęstości;

·   podstawia dane do wzoru na gęstość
substancji;

·   odróżnia metale od innych substancji
i wymienia ich właściwości;

·   odczytuje dane tabelaryczne, dotyczące wartości temperatury wrzenia
i temperatury topnienia metali;

·   wie, co to są stopy metali;

·   podaje zastosowanie wybranych
metali i ich stopów;

·   wymienia sposoby zabezpieczania
metali przed korozją;

·   omawia zastosowania wybranych
niemetali;

·   wymienia sposoby zabezpieczania
metali przed korozją;

·   omawia zastosowania wybranych
niemetali;

·   wie, w jakich stanach skupienia nie-
metale występują w przyrodzie;

·   sporządza mieszaniny jednorodne
i niejednorodne;

·   wskazuje przykłady mieszanin jedno-
rodnych i niejednorodnych;

·   odróżnia mieszaniny jednorodne
od niejednorodnych;

·   odróżnia substancję od mieszaniny
substancji;

·   wie, co to jest: dekantacja; sedymentacja, filtracja, odparowanie rozpuszczalnika i krystalizacja;

·   wykazuje na dowolnym przykładzie
różnice między zjawiskiem fizycznym
a reakcją chemiczną;

·   przedstawia podane przemiany
w schematycznej formie zapisu równania reakcji chemicznej;

·   wskazuje substraty i produkty reakcji
chemicznej;

·   podaje przykłady przemian chemicznych znanych z życia codziennego.

Uczeń:

·   wskazuje zawody w wykonywaniu,
których niezbędna jest znajomość
zagadnień chemicznych;

·   wyszukuje w dostępnych źródłach
informacje na temat historii i rozwoju
chemii na przestrzeni dziejów;

·   potrafi udzielić pierwszej pomocy
w pracowni chemicznej;

·   określa zastosowanie podstawowego
sprzętu laboratoryjnego;

·   identyfikuje substancje na podstawie
przeprowadzonych badań;

·   bada właściwości wybranych metali
(w tym przewodzenie ciepła i prądu
elektrycznego);

·   interpretuje informacje z tabel
chemicznych dotyczące właściwości
metali;

·   zna skład wybranych stopów metali;

·   podaje definicję korozji;

·   wyjaśnia różnice we właściwościach
metali i niemetali;

·   wyjaśnia pojęcia: sublimacja i resublimacja;

·   planuje i przeprowadza proste do-
świadczenia dotyczące rozdzielania
mieszanin jednorodnych i niejedno-
rodnych;

·   montuje zestaw do sączenia;

·   wyjaśnia, na czym polega metoda
destylacji;

·   wskazuje w podanych przykładach
przemianę chemiczną i zjawisko
fizyczne;

·   wskazuje w podanych przykładach przemianę chemiczną i zjawisko fizyczne;

·   wyjaśnia, czym jest związek
chemiczny;

·   wykazuje różnice między mieszaniną
a związkiem chemicznym.

Uczeń:

·   przedstawia zarys historii rozwoju
chemii;

·   wskazuje chemię wśród innych nauk
przyrodniczych;

·   wskazuje związki chemii z innymi
dziedzinami nauki;

·   bezbłędnie posługuje się podstawowym sprzętem laboratoryjnym;

·   wyjaśnia, na podstawie budowy
wewnętrznej substancji, dlaczego
ciała stałe mają na ogół największą
gęstość, a gazy najmniejszą;

·   wskazuje na związek zastosowania
substancji z jej właściwościami;

·   wyjaśnia rolę metali w rozwoju cywilizacji i gospodarce człowieka;

·   tłumaczy, dlaczego metale stapia się
ze sobą;

·   bada właściwości innych (niż podanych na lekcji) metali oraz wyciąga
prawidłowe wnioski na podstawie
obserwacji z badań;

·   wykazuje szkodliwe działanie substancji zawierających chlor na rośliny;

·   wyjaśnia pojęcia: sublimacja i resublimacja na przykładzie jodu;

·   porównuje właściwości stopu (mieszaniny metali) z właściwościami jego składników;

·   opisuje rysunek przedstawiający aparaturę do destylacji;

·   wskazuje różnice między właściwościami substancji, a następnie stosuje je do rozdzielania mieszanin;

·   projektuje proste zestawy doświadczalne do rozdzielania wskazanych mieszanin;

·   sporządza kilkuskładnikowe mieszaniny, a następnie rozdziela je
poznanymi metodami;

·   przeprowadza w obecności nauczyciela reakcję żelaza z siarką;

·   przeprowadza rekcję termicznego
rozkładu cukru i na podstawie pro-
duktów rozkładu cukru określa typ
reakcji chemicznej;

·   formułuje poprawne wnioski na pod-
stawie obserwacji.

Przykłady wymagań nadobowiązkowych

Uczeń:

·   samodzielnie szuka w literaturze naukowej i czasopismach chemicznych informacji na temat historii i rozwoju chemii; a także na temat substancji i ich przemian;

·   posługuje się pojęciem gęstości substancji w zadaniach problemowych;

·   zna skład i zastosowanie innych, niż poznanych na lekcji, stopów (np. stopu Wooda);

·   przeprowadza chromatografię bibułową oraz wskazuje jej zastosowanie;

·   tłumaczy, na czym polega zjawisko alotropii i podaje jej przykłady;

·   samodzielnie podejmuje działania zmierzające do rozszerzenia swoich wiadomości i umiejętności zdobytych na lekcjach chemii;

·   przeprowadza badania właściwości substancji;

·   sporządza mieszaniny różnych substancji oraz samodzielnie je rozdziela;

·   identyfikuje substancje na podstawie samodzielnie przeprowadzonych badań;

·   prezentuje wyniki swoich badań w formie wystąpienia, referatu lub za pomocą multimediów (np. w formie prezentacji multimedialnej).

            Wymagania na ocenę

dopuszczającą

dostateczną

dobrą

bardzo dobrą

Uczeń:

·   definiuje pierwiastek chemiczny;

·   wie, że symbole pierwiastków
chemicznych mogą być jedno- lub
dwuliterowe;

·   wie, że w symbolu dwuliterowym
pierwsza litera jest wielka, a druga
– mała;

·   układa z podanego wyrazu możliwe
kombinacje literowe – symbole
pierwiastków;

·   wie, że substancje są zbudowane
z atomów;

·   definiuje atom;

·   wie, na czym polega dyfuzja;

·   zna pojęcia: proton, neutron, elektron, elektron walencyjny, konfiguracja elektronowa;

·   kojarzy nazwisko Mendelejewa
z układem okresowym pierwiastków
chemicznych;

·   zna treść prawa okresowości;

·   wie, że pionowe kolumny w układzie
okresowym pierwiastków chemicznych to grupy, a poziome rzędy to
okresy;

·   posługuje się układem okresowym
pierwiastków chemicznych w celu
odczytania symboli pierwiastków i ich
charakteru chemicznego;

·   wie, co to są izotopy;

·   wymienia przykłady izotopów;

·   wymienia przykłady zastosowań
izotopów;

·   odczytuje z układu okresowego pierwiastków chemicznych podstawowe informacje niezbędne do określenia budowy atomu: numer grupy i numer okresu oraz liczbę atomową i liczbę masową.

Uczeń:

·   przyporządkowuje nazwom
pierwiastków chemicznych ich
symbole i odwrotnie;

·   tłumaczy, na czym polega zjawisko
dyfuzji;

·   podaje dowody ziarnistości materii;

·   definiuje pierwiastek chemiczny jako
zbiór prawie jednakowych atomów;

·   podaje symbole, masy i ładunki cząstek elementarnych;

·   wie, co to jest powłoka elektronowa;

·   oblicza liczby protonów, elektronów
i neutronów znajdujących się
w atomach danego pierwiastka
chemicznego, korzystając z liczby
atomowej i masowej;

·   określa rozmieszczenie elektronów
w poszczególnych powłokach
elektronowych i wskazuje elektrony
walencyjne;

·   wie, jaki był wkład D. Mendelejewa
w prace nad uporządkowaniem
pierwiastków chemicznych;

·   rozumie prawo okresowości;

·   wskazuje w układzie okresowym
pierwiastków chemicznych grupy i okresy;

·   porządkuje podane pierwiastki
chemiczne według wzrastającej liczby
atomowej;

·   wyszukuje w dostępnych mu źródłach informacje o właściwościach i aktywności chemicznej podanych pierwiastków;

·   wyjaśnia, co to są izotopy;

·   nazywa i zapisuje symbolicznie izotopy pierwiastków chemicznych;

·   wyjaśnia, na czym polegają przemiany promieniotwórcze;

·   charakteryzuje przemiany: α, β i γ;

·   omawia wpływ promieniowania jądrowego na organizmy;

·   określa na podstawie położenia w układzie okresowym budowę atomu danego pierwiastka i jego charakter chemiczny.

Uczeń:

·   wymienia pierwiastki chemiczne
znane w starożytności;

·   podaje kilka przykładów pochodzenia nazw pierwiastków chemicznych;

·   odróżnia modele przedstawiające
drobiny różnych pierwiastków
chemicznych;

·   wyjaśnia budowę wewnętrzną
atomu, wskazując miejsce protonów;
neutronów i elektronów;

·   rysuje modele atomów wybranych
pierwiastków chemicznych;

·   wie, jak tworzy się nazwy grup;

·   wskazuje w układzie okresowym
pierwiastków chemicznych miejsce
metali i niemetali;

·   tłumaczy, dlaczego masa atomowa
pierwiastka chemicznego ma wartość
ułamkową;

·   oblicza liczbę neutronów w podanych izotopach pierwiastków chemicznych;

·   wskazuje zagrożenia wynikające
ze stosowania izotopów
promieniotwórczych;

·   bierze udział w dyskusji na temat wad i zalet energetyki jądrowej;

·   wskazuje położenie pierwiastka
w układzie okresowym pierwiastków
chemicznych na podstawie budowy
jego atomu.

Uczeń:

·   podaje, jakie znaczenie miało pojęcie pierwiastka w starożytności;

·   tłumaczy, w jaki sposób tworzy się
symbole pierwiastków chemicznych;

·   planuje i przeprowadza
doświadczenia potwierdzające
dyfuzję zachodzącą w ciałach
o różnych stanach skupienia;

·   zna historię rozwoju pojęcia: atom;

·   tłumaczy, dlaczego wprowadzono
jednostkę masy atomowej u;

·   wyjaśnia, jakie znaczenie mają
elektrony walencyjne;

·   omawia, jak zmienia się aktywność
metali i niemetali w grupach
i okresach;

·   projektuje i buduje modele jąder
atomowych izotopów;

·   oblicza średnią masę atomową
pierwiastka chemicznego
na podstawie mas atomowych
poszczególnych izotopów i ich
zawartości procentowej;

·   szuka rozwiązań dotyczących
składowania odpadów
promieniotwórczych;

·   tłumaczy, dlaczego pierwiastki
chemiczne znajdujące się w tej samej
grupie mają podobne właściwości;

·   tłumaczy, dlaczego gazy szlachetne
są pierwiastkami mało aktywnymi
chemicznie.

Przykłady wymagań nadobowiązkowych

Uczeń:

·   zna ciekawe historie związane z pochodzeniem lub tworzeniem nazw pierwiastków chemicznych;

·   przedstawia rozwój pojęcia: atom i założenia teorii atomistyczno-cząsteczkowej;

·   przedstawia inne, niż poznane na lekcji, sposoby porządkowania pierwiastków chemicznych;

·   śledzi w literaturze naukowej osiągnięcia w dziedzinie badań nad atomem i pierwiastkami promieniotwórczymi;

·   bezbłędnie oblicza masę atomową ze składu izotopowego pierwiastka chemicznego;

·   oblicza skład procentowy izotopów pierwiastka chemicznego;

·   zna budowę atomów pierwiastków chemicznych o liczbach atomowych większych od 20;

·   uzasadnia, dlaczego lantanowce i aktynowce umieszcza się najczęściej pod główną częścią tablicy.

Wymagania na ocenę

Dopuszczającą

dostateczną

dobrą

bardzo dobrą

Uczeń:

·   zapisuje w sposób symboliczny aniony
i kationy;

·   wie, na czym polega wiązanie jonowe,
a na czym wiązanie atomowe (kowalencyjne);

·   odczytuje wartościowość pierwiastka
z układu okresowego pierwiastków
chemicznych;

·   nazywa tlenki zapisane za pomocą
wzoru sumarycznego;

·   odczytuje masy atomowe pierwiastków z układu okresowego
pierwiastków chemicznych;

·   zna trzy typy reakcji chemicznych:
łączenie (syntezę), rozkład (analizę)
i wymianę;

·   podaje po jednym przykładzie reakcji
łączenia (syntezy), rozkładu (analizy)
i wymiany;

·   zna treść prawa zachowania masy;

·   zna treść prawa stałości składu.

Uczeń:

·   rozróżnia typy wiązań przedstawione
w sposób modelowy na rysunku;

·   rysuje modele wiązań jonowych
i atomowych na prostych przykładach;

·   rozumie pojęcia oktetu i dubletu
elektronowego;

·   wyjaśnia sens pojęcia: wartościowość;

·   oblicza liczby atomów
poszczególnych pierwiastków
chemicznych na podstawie zapisów
typu: 3 H₂O;

·   definiuje i oblicza masy cząsteczkowe
pierwiastków i związków chemicznych;

·   wyjaśnia, na czym polega reakcja
łączenia (syntezy), rozkładu (analizy)
i wymiany;

·   podaje po kilka przykładów reakcji
łączenia (syntezy), rozkładu (analizy)
i wymiany;

·   zapisuje przemiany chemiczne
w formie równań reakcji chemicznych;

·   dobiera współczynniki
stechiometryczne w równaniach reakcji chemicznych;

·   wykonuje bardzo proste obliczenia
oparte na prawie zachowania masy;

·   wykonuje bardzo proste obliczenia
oparte na stałości składu.

Uczeń:

·   tłumaczy mechanizm tworzenia
jonów i wiązania jonowego;

·   wyjaśnia mechanizm tworzenia
się wiązania atomowego
(kowalencyjnego);

·   podaje przykład chlorowodoru
i wody jako cząsteczki z wiązaniem
atomowym (kowalencyjnym)
spolaryzowanym;

·   określa wartościowość pierwiastka
na podstawie wzoru jego tlenku;

·   ustala wzory sumaryczne i strukturalne tlenków niemetali oraz wzory sumaryczne tlenków
metali na podstawie wartościowości
pierwiastków;

·   podaje sens stosowania jednostki
masy atomowej;

·   układa równania reakcji chemicznych
zapisanych słownie;

·   układa równania reakcji chemicznych
przedstawionych w zapisach
modelowych;

·   uzupełnia podane równania reakcji
chemicznych;

·   wykonuje proste obliczenia oparte
na prawach zachowania masy
i stałości składu w zadaniach różnego
typu;

·   rozumie znaczenie obu praw
w codziennym życiu i procesach
przemysłowych.

Uczeń:

·   wyjaśnia, od czego zależy trwałość
konfiguracji elektronowej;

·   modeluje schematy powstawania
wiązań: atomowych, atomowych
spolaryzowanych i jonowych;

·   oblicza wartościowość pierwiastków
chemicznych w tlenkach;

·   wykonuje obliczenia liczby atomów
i ustala rodzaj atomów na podstawie
znajomości masy cząsteczkowej;

·   układa równania reakcji chemicznych
przedstawionych w formie prostych chemografów;

·   rozumie istotę przemian chemicznych
w ujęciu teorii atomistyczno-
-cząsteczkowej;

·   analizuje reakcję żelaza z tlenem
(lub inną przemianę) w zamkniętym
naczyniu z kontrolą zmiany masy.

Przykłady wymagań nadobowiązkowych

Uczeń:

·   tłumaczy, dlaczego konfiguracja elektronowa helowców stanowi stabilny układ elektronów;

·   samodzielnie analizuje charakter wiązań w podanych przykładach cząsteczek związków chemicznych (na podstawie danych uzyskanych z tablicy elektroujemności);

·   rozwiązuje proste zadania z uwzględnieniem mola;

·   rozwiązuje złożone chemografy: ustala, jakie substancje kryją się pod wskazanymi oznaczeniami, zapisuje równania reakcji;

·   w podanym zbiorze reagentów dobiera substraty do produktów, a następnie zapisuje równania reakcji, określając ich typ;

·   interpretuje równania reakcji chemicznych pod względem ilościowym;

·   wykonuje obliczenia stechiometryczne uwzględniające poznane w trakcie realizacji działu pojęcia i prawa.

Wymagania na ocenę

dopuszczającą

dostateczną

dobrą

bardzo dobrą

Uczeń:

·   przedstawia dowody na istnienie
powietrza;

·   wie, z jakich substancji składa się
powietrze;

·   opisuje na schemacie obieg tlenu
w przyrodzie;

·   definiuje tlenek;

·   podaje, jakie zastosowania znalazł tlen;

·   wyjaśnia znaczenie azotu dla
organizmów;

·   podaje podstawowe zastosowania azotu;

·   odczytuje z układu okresowego nazwy pierwiastków należących do 18. grupy;

·   zna wzór sumaryczny i strukturalny
tlenku węgla(IV) [dwutlenku węgla];

·   wymienia podstawowe zastosowania
tlenku węgla(IV);

·   omawia podstawowe właściwości
wodoru;

·   wymienia praktyczne zastosowania
wodoru;

·   wymienia źródła zanieczyszczeń
powietrza;

·   wyjaśnia skutki zanieczyszczeń
powietrza dla przyrody i człowieka.

Uczeń:

·   bada skład oraz podstawowe
właściwości powietrza;

·   tłumaczy, dlaczego bez tlenu nie
byłoby życia na Ziemi;

·   wskazuje źródła pochodzenia ozonu
oraz określa jego znaczenie dla
organizmów;

·   podaje podstawowe zastosowania
praktyczne kilku wybranych tlenków;

·   proponuje sposób otrzymywania
tlenków na drodze spalania;

·   ustala nazwy tlenków na podstawie
wzorów;

·   ustala wzory sumaryczne tlenków
na podstawie nazwy;

·   oblicza masy cząsteczkowe wybranych tlenków;

·   uzupełnia współczynniki
stechiometryczne w równaniach
reakcji otrzymywania tlenków na
drodze utleniania pierwiastków;

·   omawia właściwości azotu;

·   wyjaśnia znaczenie azotu dla organizmów;

·   wymienia źródła tlenku węgla(IV);

·   wyjaśnia znaczenie tlenku węgla(IV)
dla organizmów;

·   przeprowadza identyfikację tlenku
węgla(IV) przy użyciu wody
wapiennej;

·   wie, jaka właściwość tlenku węgla(IV)
zadecydowała o jego zastosowaniu;

·   omawia właściwości wodoru;

·   bezpiecznie obchodzi się
z substancjami i mieszaninami
wybuchowymi;

·   podaje, jakie właściwości wodoru
zdecydowały o jego zastosowaniu;

·   podaje przyczyny i skutki smogu;

·   wyjaśnia powstawanie efektu
cieplarnianego i konsekwencje jego
wzrostu na życie mieszkańców Ziemi;

·   wymienia przyczyny i skutki dziury
ozonowej.

Uczeń:

·   oblicza objętość poszczególnych
składników powietrza w pomieszczeniu o podanych wymiarach;

·   rozumie, dlaczego zmienia się
naturalny skład powietrza;

·   określa na podstawie obserwacji
zebranego gazu jego podstawowe
właściwości (stan skupienia, barwę,
zapach, rozpuszczalność w wodzie);

·   otrzymuje tlenki w wyniku spalania,
np. tlenek węgla(IV);

·   ustala wzory tlenków na podstawie
modeli i odwrotnie;

·   zapisuje równania reakcji
otrzymywania kilku tlenków;

·   odróżnia na podstawie opisu
słownego reakcję egzotermiczną od
reakcji endotermicznej;

·   tłumaczy, na czym polega obieg azotu
w przyrodzie;

·   omawia właściwości i zastosowanie
gazów szlachetnych;

·   tłumaczy na schemacie obieg tlenku
węgla(IV) w przyrodzie;

·   przeprowadza i opisuje doświadczenie otrzymywania tlenku węgla(IV)
w szkolnych warunkach laboratoryjnych;

·   bada doświadczalnie właściwości
fizyczne tlenku węgla(IV);uzasadnia konieczność wyposażenia pojazdów
i budynków użyteczności publicznej
w gaśnice pianowe lub proszkowe;

·   otrzymuje wodór w reakcji octu
z wiórkami magnezowymi;

·   opisuje doświadczenie, za pomocą
którego można zbadać właściwości
wybuchowe mieszaniny wodoru
i powietrza;

·   podaje znaczenie warstwy ozonowej
dla życia na Ziemi;

·   sprawdza eksperymentalnie, jaki jest
wpływ zanieczyszczeń gazowych na
rozwój roślin;

·   bada stopień zapylenia powietrza
w swojej okolicy.

Uczeń:

·   oblicza, na ile czasu wystarczy tlenu
osobom znajdującym się w pomieszczeniu (przy założeniu, że jest to pomieszczenie hermetyczne i jest mu
znane zużycie tlenu na godzinę);

·   konstruuje proste przyrządy do
badania następujących zjawisk
atmosferycznych i właściwości
powietrza: wykrywanie powietrza
w „pustym” naczyniu, badanie składu
powietrza, badanie udziału powietrza
w paleniu się świecy;

·   otrzymuje pod nadzorem nauczyciela
tlen podczas reakcji termicznego
rozkładu manganianu(VII) potasu;

·   wie, kiedy reakcję łączenia się tlenu
z innymi pierwiastkami nazywa się
spalaniem;

·   przedstawia podział tlenków na tlenki
metali i tlenki niemetali oraz podaje
przykłady takich tlenków;

·   podaje skład jąder atomowych
i rozmieszczenie elektronów na
poszczególnych powłokach dla
czterech helowców (He, Ne, Ar, Kr);

·   wyjaśnia, dlaczego wzrost zawartości
tlenku węgla(IV) w atmosferze jest
niekorzystny;

·   uzasadnia, przedstawiając odpowiednie obliczenia, kiedy istnieje zagrożenie
zdrowia i życia ludzi przebywających
w niewietrzonych pomieszczeniach;

·   wyjaśnia, jak może dojść do wybuchu
mieszanin wybuchowych, jakie są
jego skutki i jak przed wybuchem
można się zabezpieczyć;

·   porównuje gęstość wodoru
z gęstością powietrza;

·   przeprowadza doświadczenie
udowadniające, że dwutlenek węgla
jest gazem cieplarnianym;

·   proponuje działania mające na
celu ochronę powietrza przed
zanieczyszczeniami.

Przykłady wymagań nadobowiązkowych

Uczeń:

·   wie, kto po raz pierwszy i w jaki sposób skroplił powietrze;

·   rozumie proces skraplania powietrza i jego składników;

·   zna szersze zastosowania tlenu cząsteczkowego i ozonu;

·   zna i charakteryzuje właściwości większości znanych tlenków;

·   charakteryzuje kilka nadtlenków;

·   doświadczalnie sprawdza wpływ nawożenia azotowego na wzrost i rozwój roślin;

·   rozumie naturę biochemiczną cyklu azotu w przyrodzie;

·   wyjaśnia, czym spowodowana jest mała aktywność chemiczna helowców;

·   rozumie i opisuje proces fotosyntezy;

·   zna fakty dotyczące badań nad wodorem;

·   podejmuje się zorganizowania akcji o charakterze ekologicznym.