Marlena Górecka

• • • O mnie
    • PSO matematyka
    • wymagania edukacyjne z matematyki
    • PSO z j. polskiego
    • PSO z j. francuskiego
    • PSO z fizyki
    • PSO z wychowania fizycznego
    • PSO z geografii
    • PSO z j. niemieckiego
    • PSO - zajęcia artystyczne
    • PSO z informatyki
    • PSO z chemii
    • PSO wychowanie fizyczne
    • PSO zajęcia artystyczne fotografia
    • PSO z historii

• • • • PSO z chemii

      • PROPOZYCJA PRZEDMIOTOWEGO SYSTEMU OCENIANIA (PSO)

        Dział 9. WĘGLOWODORY

        Wymagania na ocenę
        dopuszczającą	dostateczną	Dobrą	bardzo dobrą
        Uczeń: rozumie pojęcia: chemia nieorga- niczna, chemia organiczna; wie, w jakich postaciach występuje węgiel w przyrodzie; pisze wzory sumaryczne, zna nazwy czterech początkowych węglowodorów nasyconych; zna pojęcie: szereg homologiczny; zna ogólny wzór alkanów; wie, jakie niebezpieczeństwo stwarza  brak wystarczającej ilości powietrza podczas spalania węglowodorów nasyconych; wskazuje źródło występowania etenu w przyrodzie; pisze wzór sumaryczny etenu; zna zastosowanie etenu; pisze ogólny wzór alkenów i zna zasa- dy ich nazewnictwa; podaje przykłady przedmiotów wyko- nanych z polietylenu; pisze ogólny wzór alkinów i zna zasady ich nazewnictwa; pisze wzór sumaryczny etynu (acety- lenu); zna zastosowanie acetylenu; wskazuje źródła występowania węglo- wodorów w przyrodzie.	Uczeń: wymienia odmiany pierwiastkowe węgla; wyjaśnia, które związki chemiczne nazywa się związkami organicznymi; pisze wzory strukturalne i półstrukturalne dziesięciu początkowych węglowodorów nasyconych; wyjaśnia pojęcie: szereg homologiczny; tłumaczy, jakie niebezpieczeństwo stwarza brak wystarczającej ilości powietrza podczas spalania węglowodorów nasyconych; opisuje właściwości fizyczne etenu; podaje przykłady przedmiotów wyko- nanych z tworzyw sztucznych; bada właściwości chemiczne etenu; opisuje właściwości fizyczne acetylenu; zna pochodzenie ropy naftowej i gazu ziemnego; wyjaśnia zasady obchodzenia się z cieczami łatwo palnymi.	Uczeń: wyjaśnia pochodzenie węgli kopalnych; podaje przykład doświadczenia wykazującego obecność węgla w związkach organicznych; pisze równania reakcji spalania węglowodorów nasyconych przy pełnym i ograniczonym dostępie tlenu; buduje model cząsteczki i pisze wzór sumaryczny i strukturalny etenu; pisze równania reakcji spalania alkenów oraz reakcji przyłączania wodoru i bromu wyjaśnia, na czym polega reakcja polimeryzacji; uzasadnia potrzebę zagospodarowa- nia odpadów tworzyw sztucznych; buduje model cząsteczki oraz pisze wzór sumaryczny i strukturalny etynu; opisuje metodę otrzymywania acetylenu z karbidu; pisze równania reakcji spalania alkinów oraz reakcji przyłączania wodoru i bromu; zna właściwości gazu ziemnego i ropy naftowej.	Uczeń: tłumaczy, dlaczego węgiel tworzy dużo związków chemicznych; wyjaśnia, w jaki sposób właściwości fizyczne alkanów zależą od liczby atomów węgla w ich cząsteczkach; bada właściwości chemiczne alkanów; uzasadnia nazwę: węglowodory nasycone; podaje przykład doświadczenia, w którym można w warunkach laboratoryjnych otrzymać etylen; wykazuje różnice we właściwościach węglowodorów nasyconych i nienasyconych; zapisuje przebieg reakcji polimery- zacji na przykładzie tworzenia się polietylenu; omawia znaczenie tworzyw sztucz- nych dla gospodarki człowieka; bada właściwości chemiczne etynu; wskazuje podobieństwa we właści- wościach alkenów i alkinów; wyjaśnia rolę ropy naftowej i gazu ziemnego we współczesnym świecie.
        Przykłady wymagań nadobowiązkowych
        Uczeń: wie, co to oznacza, że atom węgla jest tetraedryczny; rozumie i wyjaśnia pojęcie izomerii; zna wzory sumaryczne i nazwy alkanów o liczbie atomów węgla 11–15; zna inne polimery, np. polichlorek winylu i polipropylen; wie, co to są cykloalkany i węglowodory aromatyczne; stosuje zdobyte wiadomości w sytuacjach problemowych.

        
         

        Dział 10. POCHODNE WĘGLOWODORÓW

        Wymagania na ocenę
        dopuszczającą	dostateczną	dobrą	bardzo dobrą
        Uczeń: definiuje alkohol i podaje ogólny wzór alkoholi jednowodorotlenowych; wymienia właściwości alkoholu metylowego i alkoholu etylowego; zapisuje wzór grupy karboksylowej; wymienia właściwości kwasów tłuszczowych; wie, że sole kwasów tłuszczowych to mydła; definiuje ester jako produkt reakcji kwasu z alkoholem; zna wzór grupy aminowej; wie, co to są aminy i aminokwasy.	Uczeń: pisze wzory sumaryczne i strukturalne alkoholi o krótkich łańcuchach; wyjaśnia pojęcia: grupa karboksylowa i kwas karboksylowy; pisze wzory i omawia właściwości kwasu octowego i kwasu mrówkowego; podaje przykłady nasyconych i nienasyconych kwasów tłuszczowych i pisze ich wzory; prawidłowo nazywa sole kwasów karboksylowych; wie, co to jest twardość wody; wie, jaką grupę funkcyjną mają estry; zna budowę cząsteczki aminy (na przykładzie metyloaminy); opisuje budowę cząsteczki amino- kwasu.	Uczeń: wyjaśnia pojęcie: grupa funkcyjna; omawia właściwości alkoholu metylowego i alkoholu etylowego; pisze równania reakcji spalania alkoholi; omawia trujące działanie alkoholu metylowego i szkodliwe działanie alkoholu etylowego na organizm człowieka; omawia właściwości kwasu octowego i kwasu mrówkowego; pisze równania reakcji spalania i równania dysocjacji elektrolitycznej (jonowej) kwasów: mrówkowego i octowego; pisze równania reakcji spalania kwasów tłuszczowych; wyjaśnia, czym różnią się tłuszczowe kwasy nasycone od nienasyconych; pisze równania reakcji kwasu oleinowego z wodorem i z bromem; pisze równanie reakcji otrzymywania stearynianu sodu; omawia zastosowanie soli kwasów karboksylowych; wskazuje występowanie estrów; pisze wzory, równania reakcji otrzymywania i stosuje poprawne nazewnictwo estrów; omawia właściwości fizyczne estrów;   wymienia przykłady zastosowania wybranych estrów; zna i opisuje właściwości metyloaminy; opisuje właściwości glicyny.	Uczeń: wyjaśnia proces fermentacji alkoholowej; podaje przykłady alkoholi wielowodorotlenowych – glicerolu (gliceryny, propanotriolu) oraz glikolu etylenowego (etanodiolu) F; pisze wzory sumaryczne i strukturalne alkoholi wielowodorotlenowych; omawia właściwości fizyczne alkoholi wielowodorotlenowych i podaje przykłady ich zastosowania; bada właściwości rozcieńczonego roztworu kwasu octowego; pisze w formie cząsteczkowej równania reakcji kwasów karboksylowych (mrówkowego i octowego) z metalami, tlenkami metali i z zasadami; wyprowadza ogólny wzór kwasów karboksylowych; bada właściwości kwasów tłuszczowych; omawia warunki reakcji kwasów tłuszczowych z wodorotlenkami i pisze równania tych reakcji; omawia przyczyny i skutki twardości wody; opisuje doświadczenie otrzymywania estrów w warunkach pracowni szkolnej; pisze równania reakcji hydrolizy estrów; doświadczalnie bada właściwości glicyny; wyjaśnia, w jaki sposób obecność grup funkcyjnych wpływa na właści wości związków; wyjaśnia, na czym polega wiązanie peptydowe.
        Przykłady wymagań nadobowiązkowych
        Uczeń: zna wzory i nazwy wybranych fluorowcopochodnych; zna izomery alkoholi; zna wzory innych kwasów, np. wzór kwasu szczawiowego. pisze wzory i równania reakcji otrzymywania dowolnych estrów (w tym wosków i tłuszczów); podaje przykłady peptydów występujących w przyrodzie; stosuje zdobyte wiadomości w sytuacjach problemowych.

         

        
         

        Dział 11. SUBSTANCJE O ZNACZENIU BIOLOGICZNYM

         

        Wymagania na ocenę
        dopuszczającą	dostateczną	dobrą	bardzo dobrą
        Uczeń: definiuje tłuszcze; podaje przykłady występowania tłuszczów w przyrodzie; wie, że aminokwasy są podstawowymi jednostkami budulcowymi białek; podaje skład pierwiastkowy białek; wie, że białko można wykryć za po- mocą reakcji charakterystycznych (rozpoznawczych); zna wzór glukozy; wyjaśnia, z jakich surowców roślinnych otrzymuje się sacharozę; zna wzór sumaryczny skrobi; zna wzór celulozy; wymienia właściwości celulozy; wymienia rośliny będące źródłem pozyskiwania włókien celulozowych; wskazuje zastosowania włókien celulozowych; omawia pochodzenie włókien białkowych i ich zastosowanie; wie, po co są stosowane dodatki do żywności; F wymienia co najmniej trzy przykłady substancji uzależniających; F wskazuje miejsce występowania substancji uzależniających. F	Uczeń: omawia pochodzenie tłuszczów i ich właściwości fizyczne; odróżnia tłuszcze roślinne od zwie- rzęcych oraz stałe od ciekłych; wie, jak odróżnić tłuszcz od oleju mineralnego; omawia rolę białek w budowaniu organizmów; omawia właściwości fizyczne białek; omawia reakcję ksantoproteinową i biuretową jako reakcje charaktery- styczne dla białek; pisze równanie reakcji otrzymywania glukozy w procesie fotosyntezy; wyjaśnia pojęcia: cukier i węglowodany; pisze wzór sumaryczny sacharozy; omawia występowanie i rolę skrobi w organizmach roślinnych; pisze wzór sumaryczny skrobi i celulozy; omawia rolę celulozy w organizmach roślinnych; wyjaśnia budowę cząsteczki celulozy; omawia wady i zalety włókien celulozowych; omawia wady i zalety włókien białkowych; wymienia sposoby konserwowania żywności; F podaje przykłady środków konserwu- jących żywność; F podaje przykładowe barwniki stosowane w przemyśle spożywczym; F podaje przykłady substancji zapa- chowych stosowanych w produkcji żywności; F podaje przykłady środków zagęszczających i ich oznaczenia, wymienia produkty spożywcze, w których są stosowane; F wymienia podstawowe skutki użycia substancji uzależniających; F zna przyczyny, dla których ludzie sięgają po substancje uzależniające. F	Uczeń: pisze wzór cząsteczki tłuszczu i omawia jego budowę; wyjaśnia, na czym polega próba akroleinowa; tłumaczy pojęcie: reakcja charakterystyczna (rozpoznawcza); wyjaśnia rolę tłuszczów w żywieniu; wyjaśnia rolę aminokwasów w budo- waniu białka; wyjaśnia pojęcia: koagulacja i dena- turacja białka; bada właściwości glukozy; pisze równanie reakcji spalania glu kozy i omawia znaczenie tego proce- su w życiu organizmów; bada właściwości sacharozy; pisze równanie hydrolizy sacharozy i omawia znaczenie tej reakcji dla organizmów; omawia rolę błonnika w odżywianiu; wymienia zastosowania celulozy; tłumaczy wady i zalety włókien na podstawie ich składu chemicznego; analizuje etykiety artykułów spożywczych i wskazuje zawarte w nich barwniki, przeciwutleniacze, środki zapachowe, zagęszczające konserwujące; F wie, jaka jest pierwsza litera oznaczeń barwników, przeciwutleniaczy, środków zagęszczających i konserwantów; F wymienia kilka przykładów substancji uzależniających, wskazując ich miejsce występowania i skutki po zażyciu; wymienia kilka przykładów substancji uzależniających, wskazując ich miejsce występowania i skutki po zażyciu; F zna społeczne, kulturowe i psycholo- giczne źródła sięgania po środki uzależ- niające. F	Uczeń: wykazuje doświadczalnie nienasy- cony charakter oleju roślinnego; tłumaczy proces utwardzania tłuszczów; doświadczalnie sprawdza skład pierwiastkowy białek; wyjaśnia przemiany, jakim ulega spożyte białko w organizmach; bada działanie temperatury i różnych substancji na białka; wykrywa białko w produktach spo- żywczych, stosując reakcje charak- terystyczne (ksantoproteinową i biuretową); wykrywa glukozę w owocach i wa- rzywach, stosując reakcję charakte- rystyczną (rozpoznawczą) – próbę Trommera; bada właściwości skrobi; przeprowadza reakcję charaktery- styczną (rozpoznawczą) skrobi i wykrywa skrobię w produktach spożywczych; proponuje doświadczenie pozwa- lające zbadać właściwości celulozy; porównuje właściwości skrobi i celulozy; identyfikuje włókna celulozowe; identyfikuje włókna białkowe; wyjaśnia potrzebę oszczędnego gospodarowania papierem;   tłumaczy, w jaki sposób niektóre substancje wpływają na organizm człowieka i co powoduje, że człowiek sięga po nie kolejny raz. F
        Przykłady wymagań nadobowiązkowych
        Uczeń: wie, co to jest glikogen; zna inne reakcje charakterystyczne, np. próbę Tollensa dla glukozy;  potrafi wyjaśnić, co to jest struktura pierwszorzędowa i drugorzędowa (trzeciorzędowa) białek;  zna przykłady włókien sztucznych, wie, jaką mają budowę; stosuje zdobyte wiadomości w sytuacjach problemowych.

         

        Przedmiotowy system oceniania

         z przedmiotów przyrodniczych (biologii, chemii, fizyki i geografii)

        1. Przedmiotowy system oceniania z przedmiotów przyrodniczych jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania.
        2. Uczniowie zostają poinformowani o zasadach oceniania na początku roku szkolnego, a o ewentualnych poprawkach natychmiast po ich wprowadzeniu.
        3. Ocenianie osiągnięć ucznia oparte jest na podstawie następujących kryteriów:

        1. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnił wymagania na bardzo dobry oraz:

        • osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych szczebla wyższego niż szkolny
        • posiada wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania
        • potrafi stosować zdobytą wiedzę w sytuacjach nietypowych
        • potrafi formułować problemy i znajdować ich rozwiązania
        • potrafi dokonywać analizy nowych zjawisk

        2. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:

        • opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem
        • potrafi stosować zdobytą wiedzę do rozwiązywania problemów i zadań w nowych sytuacjach
        • potrafi biegle korzystać ze słownictwa przedmiotowego
        • z prac klasowych, sprawdzianów i kartkówek zdobywa co najmniej 84% wymaganych punktów

        3. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:

        • opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem
        • poprawnie stosuje zdobytą wiedzę do samodzielnego rozwiązywania typowych zadań lub problemów
        • potrafi korzystać z różnych źródeł wiedzy
        • z prac klasowych, sprawdzianów i kartkówek zdobywa co najmniej 68% wymaganych punktów

        4. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

        • opanował wiadomości i umiejętności określone programem, które są konieczne do dalszego kształcenia
        • poprawnie stosuje zdobytą wiedzę do rozwiązywania, z pomocą nauczyciela, typowych zadań lub problemów
        • potrafi korzystać, pomocą nauczyciela, z różnych źródeł wiedzy
        • pracuje na lekcjach wykorzystując swoje możliwości
        • z prac klasowych, sprawdzianów i kartkówek zdobywa co najmniej 51% wymaganych punktów

         

        5. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

        • ma braki w opanowaniu wiadomości i umiejętności określonych programem, ale braki te nie przekreślają dalszego kształcenia
        • rozwiązuje z pomocą nauczyciela, typowe zdania teoretyczne lub praktyczne o niewielkim stopniu trudności
        • na lekcjach pracuje sumiennie wykorzystując swoje możliwości
        • z prac klasowych, sprawdzianów i kartkówek zdobywa co najmniej 34% wymaganych punktów

        4. Przed każdym sprawdzianem i pracą klasową nauczyciel podaje szczegółową informację o zakresie materiału, który podlegać będzie kontroli. Wszystkie oceny ucznia są jawne, a pisemne uczeń otrzymuje do wglądu. Prace te mogą być udostępnione rodzicom ucznia tylko w szkole, do końca roku szkolnego.
        5. Sprawdzanie osiągnięć edukacyjnych ucznia odbywa się w różnych formach:

        • odpowiedzi ustne
        • niezapowiedziane kartkówki z trzech ostatnich lekcji
        • godzinne prace zapowiedziane z tygodniowym wyprzedzeniem
        • pisemne sprawdziany trwające do 20 minut zapowiedziane z co najmniej 3 dniowym wyprzedzeniem
        • aktywność ucznia na lekcji (premiowana umownym znakiem lub oceną – zarówno pozytywna, jak i negatywna)
        • zadania domowe
        • prace dodatkowe
        • pace domowe – np. referaty, projekty
        • udział w konkursach – ocena ta może spowodować podwyższenie oceny o pół lub jeden stopień w zależności od rangi konkursu i uzyskanego wyniku
        • lekceważący lub obojętny stosunek do przedmiotu (np. brak zeszytu, zadań domowych itp.)

        6. Uczeń nieobecny na zapowiedzianym sprawdzianie lub pracy klasowej jest zobowiązany zgłosić się do nauczyciela przedmiotu na następnej lekcji i ustalić termin przystąpienia do sprawdzianu poprawkowego.
        7. Uczeń, który chce poprawić sprawdzian lub pracę klasową pisze ten sprawdzian w jedynym terminie wyznaczonym przez nauczyciela – maksymalnie do dwóch tygodni od terminu oddania pierwszego sprawdzianu. Uczeń ma prawo do poprawy części wyznaczonych przez nauczyciela sprawdzianów i prac klasowych z przerobionych działów w danym semestrze. Termin poprawy sprawdzianu nie może kolidować z obowiązkowymi zajęciami szkolnymi ucznia.
        8. Poprawione i ocenione sprawdziany muszą być oddane w ciągu trzech tygodni od napisania. Okres ten ulega wydłużeniu o liczbę wolnych dni od zajęć szkolnych lub liczbę dni nieobecności nauczyciela w szkole, jednak nie dłużej niż tydzień.
        9. Uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji – fakt ten zostaje odnotowany w dzienniku. Przy 2-4 godzinach tygodniowo zajęć – uczeń może nie przygotować się w semestrze 2 razy, przy 1 godzinie tygodniowo – 1 raz.
        10. Oceny bieżące oraz oceny klasyfikacyjne roczne (semestralne) ustala się według następującej skali:

        • stopień celujący – 6
        • stopień bardzo dobry – 5
        • stopień dobry – 4
        • stopień dostateczny – 3
        • stopień dopuszczający – 2
        • stopień niedostateczny- 1

        W ocenach bieżących dopuszczalne jest stosowanie plusów i minusów.

        11. Warunkiem koniecznym uzyskania oceny pozytywnej na koniec roku szkolnego jest uzyskanie ocen pozytywnych z każdego półrocza. Uczeń, który uzyskał ocenę niedostateczną za pierwszy semestr może poprawić tę ocenę w wyznaczonym terminie (do końca marca) uzgodnionym z nauczycielem.

         

        •  

        Iwona Adrjańczyk-Gawrońska

        Iwona Wolan

        Anna Matyasik

        Małgorzta Trzeciak