-113

• • • O mnie
    • PSO z informatyki
    • j. angielski
    • j.angielski - uczniowie z dysfunkcjami
    • j. niemiecki
    • matematyka
    • matematyka - rozkład materiału
    • przyroda
    • WF
    • WF - osoby niepełnosprawne
    • Zachowanie
    • j.polski
    • historia

• • • • historia

      •  

        Wymagania programowe

         

        dla klasy VI szkoły podstawowej według programu Nowej Ery

         

         

         

         

        Badana czynność uczniów			Poziomy wymagań
        1			K	P	R	D	W
        I. U PROGU CZASÓW NOWOŻYTNYCH
        1. Wiadomości	A	•   pamięta datę: 1492 •   pamięta daty: 1519-1522, 1517, 1569 •   pamięta daty: 1525, 1572 •   zna postaci: Krzysztof Kolumb, Ferdynand Magellan, Amerigo Vespucci, Leonardo da Vinci, Marcin Luter, Zygmunt Stary, Zygmunt August, Bona Sforza, Mikołaj Rej, Jan Kochanowski, Mikołaj Kopernik •   zna postaci: Vasco da Gama, Michał Anioł, Rafael Santi, Jan Kalwin, Henryk VIII •   zna postaci: Jan Zamoyski, Bernardo Morando, Henryk Walezy, Stefan Batory	■         ■	■         ■	■           ■
        	B	•   rozumie pojęcia: kompas, busola, karawela, kolonia, humanizm, renesans, reformacja, tolerancja, szlachta •   rozumie pojęcia: Nowy i Stary Świat, protestantyzm, heretyk, arras, przywilej, magnateria, stan •   rozumie pojęcia: ekumenizm, mecenas, sejm walny, demokracja szlachecka, indeks ksiąg zakazanych, Rzeczpospolita Obojga Narodów •   wymienia przyczyny i skutki odkryć geograficznych •   wyjaśnia, dlaczego Marcin Luter wystąpił przeciwko Kościołowi katolickiemu •   omawia wkład ostatnich Jagiellonów w rozwój kultury •   omawia wpływ przywilejów na umocnienie szlachty w państwie		■   ■   ■   ■	■   ■	■
        II. Umiejętności	C	•   umie przedstawić przebieg najważniejszych wypraw odkrywczych •   umieszcza postaci i wydarzenia na osi czasu •   określa, na czym polegały zmiany w życiu ludzi w epoce renesansu •   porównuje poglądy humanistów i myślicieli średniowiecza •   wskazuje skutki reformacji i próby przywrócenia jedności chrześcijan •   wyjaśnia twierdzenie “Polska państwem bez stosów” •   wskazuje granicę Polski w XVI w. •   dostrzega rolę wybitnych twórców nie tylko w kontekście kultury polskiej, ale także europejskiej •   przedstawia pozycję stanów w Polsce szlacheckiej	■	■	■       ■	■         ■     ■	■           ■

        
        

         

        1			K	P	R	D	W
        	C	•   opowiada o roli regionu w Rzeczpospolitej w wymienionym okresie •   korzysta z różnorodnych źródeł historycznych		■ ■
        II. BAROK PEŁEN KONTRASTÓW
        I. Wiadomości	A	•   pamięta daty: 1596, 1655-1660, 1683 •   pamięta datę: 1605 •   pamięta datę: 1648 •   zna postaci: Stefan Czarniecki, Jan III Sobieski •   zna postaci: Galileusz, Newton, Jan Sebastian Bach, Stefan Batory •   zna postaci: Kartezjusz, przeor Augustyn Kordecki •   zna postaci: Stanisław Żółkiewski, Jan Karol Chodkiewicz, Bohdan Chmielnicki	■	■       ■	■       ■		■       ■
        	B	•   rozumie pojęcie: barok •   rozumie pojęcia: opera, husaria, potop szwedzki •   rozumie pojęcia: piechota wybraniecka, odsiecz •   rozumie pojęcia: empiryzm, racjonalizm, pospolite rusze­nie, sarmatyzm, żupan, kontusz •   wymienia przyczyny wojen z sąsiadami •   omawia wpływ wojen na sytuację polityczno-gospodarczą Polski w XVII w. •   charakteryzuje wpływ sztuki baroku na ożywienie uczuć religijnych •   wyjaśnia wpływ odkryć i wynalazków na poszerzenie wiedzy człowieka o świecie •   wskazuje kontrasty życia codziennego doby baroku	■	■     ■	■             ■	■   ■     ■	■
        II. Umiejętności	C	•   analizuje źródła ikonograficzne i omawia cechy architektury i sztuki barokowej •   wskazuje zabytki barokowe w regionie •   porównuje i wskazuje różnice w budowlach barokowych i renesansowych •   wskazuje na mapie państwa, z którymi prowadziliśmy wojny w XVII w. •   wskazuje na mapie miejsca bitew •   wskazuje na mapie i omawia zmiany granic Polski w wyniku wojen w XVII w. •   potrafi umieścić na osi czasu daty najważniejszych bitew w XVII w. •   potrafi opowiedzieć o walkach, w czasie powstania Chmielnickiego i potopu szwedzkiego, związanych z regionem •   potrafi rozpoznać strój szlachecki •   potrafi opisać strój szlachecki •   potrafi sporządzić biogram wybranego dowódcy polskiego z XVI-XVII w.		■               ■	■     ■	■     ■                   ■	■       ■       ■       ■

        
        

         

         

        1			K	P	R	D	W
        III. MYŚLICIELE PROPONUJĄ ZMIANY
        I. Wiadomości	A	•   pamięta daty: 1772, 1793, 1795 •   pamięta daty: 1788-1792, 1794 •   pamięta daty: 4 lipca 1776, 14 lipca 1789 •   zna postaci: Tadeusz Kościuszko, Stanisław August Poniatowski •   zna postaci: Monteskiusz, Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj, Stanisław Konarski, Tadeusz Rejtan, Katarzyna II •   zna postaci: Wolter, Mozart, Beethoven, Waszyngton, Jan Kiliński, Bartosz Głowacki •   zna postaci: Kazimierz Pułaski, Beniamin Franklin	■       ■	■       ■	■       ■	■
        	B	•   rozumie pojęcia: trójpodział władzy, konstytucja, liberum veto •   rozumie pojęcia: Komisja Edukacji Narodowej, insurekcja, encyklopedyści, absolutyzm, kosynierzy •   rozumie pojęcia: oświecenie, rewolucja, płodozmian •   omawia wpływ odkryć i wynalazków na poszerzenie wiedzy człowieka o świecie •   wyjaśnia, na czym opierał się trójpodział władzy Monteskiusza •   omawia przyczyny i skutki rewolucji francuskiej •   omawia przyczyny i skutki wojen o niepodległość kolonii angielskich •   omawia rolę króla w rozwoju oświaty i kultury w XVIII w. w Polsce •   dostrzega istotę reform proponowanych przez twórców Konstytucji 3 maja •   dostrzega przyczyny wybuchu powstania kościuszkowskiego •   dostrzega przyczyny upadku Rzeczpospolitej	■	■	■ ■                 ■ ■   ■	■   ■ ■   ■
        II. Umiejętności	C D	•   potrafi wskazać na mapie Stany Zjednoczone i Francję •   potrafi wskazać na mapie etapy rozbiorów Polski •   na podstawie różnych źródeł informacji uzupełnia wiedzę o wybitnych przedstawicielach epoki •   potrafi ocenić wpływ idei oświecenia na ustrój współczes­nych państw •   potrafi opowiedzieć o obiadach czwartkowych, analizując tekst źródłowy •   potrafi dostrzec znaczenie konstytucji majowej dla państwa polskiego •   potrafi umieścić na osi czasu najważniejsze wydarzenia XVIII w. •   potrafi wskazać wkład Polaków w walce o niepodległość Stanów Zjednoczonych •   umie uporządkować wydarzenia z dziejów regionu i połą­czyć je z wydarzeniami z dziejów Polski i Europy		■ ■	■	■ ■       ■	■   ■                 ■

        
        

         

         

         

         

        
        

         

        
        

        1			K	P	R	D	W
        IV. WIELKIE ZMIANY CYWILIZACYJNE XIX W.
        I. Wiadomości	A	•   pamięta datę: 1797 •   pamięta daty: 29 listopada 1830, 1830-1831, 1863 •   pamięta daty: 1807, 1809, 1848 •   pamięta datę: 1846 •   zna postaci: Henryk Dąbrowski, Józef Wybicki •   zna postaci: Maria Skłodowska-Curie, Napoleon, książę Józef Poniatowski, polscy twórcy kultury romantyzmu i okresu pozytywizmu •   zna postaci: Pasteur, Bell, Edison, Roentgen, Watt, Józef Bem, Drzymała	■       ■	■       ■	■       ■	■
        	B	•   rozumie pojęcia: fabryka, germanizacja, rusyfikacja, powstanie, Legiony Polskie •   rozumie pojęcia: rewolucja przemysłowa, uwłaszczenie, równouprawnienie, emigracja, zsyłka •   rozumie pojęcia: burżuazja, proletariat, urbanizacja, Wiosna Ludów, autonomia, rugi pruskie •   rozumie pojęcie: praca organiczna •   omawia główne przyczyny wybuchu rewolucji przemysłowej i skutki •   omawia główne przyczyny Wiosny Ludów •   wie, jakich praw i dlaczego domagało się społeczeństwo XIX w. •   omawia wpływ osiągnięć naukowo-technicznych na warunki życia ludzi •   wie, z czego wynikały różnice w rozwoju gospodarczym poszczególnych zaborów •   wie, dlaczego Polacy podejmowali walkę o wolność i zachowanie polskości w XIX w. •   wie, jakie konsekwencje ze strony zaborców ponosili Polacy w wyniku powstań •   rozumie znaczenie hasła “za naszą i waszą wolność” •   wie, w jaki sposób zaborcy realizowali politykę wynarada- wiania Polaków	■                     ■	■                     ■           ■	■     ■ ■               ■	■       ■   ■ ■           ■	■
        II. Umiejętności	C D	•   wskazuje na mapie granice Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego •   wskazuje na mapie państwa biorące udział w Wiośnie Ludów •   wskazuje na mapie obszary objęte polskimi powstaniami narodowymi •   na osi czasu umieszcza wyżej wymienione wydarzenia •   wskazuje na mapie państwa, w których nastąpił rozwój przemysłu •   przedstawia zmiany, jakie nastąpiły na wsi polskiej po przejściu z trójpolówki na płodozmian		■     ■     ■	■       ■     ■

        
        

        1			K	P	R	D	W
        II. Umiejętności	C D	•   opowiada o zmianach w wyglądzie miast w XIX w. w wyniku rozwoju przemysłu •   opowiada, jak warunki życia ludzi zmieniaj“ się w wyniku rozwoju cywilizacji •   wykonuje słownik wynalazków, które uczyniły życie ludzi wygodniejszym •   porównuje warunki życia w poszczególnych zaborach •   uzasadnia, dlaczego Kraków był centrum kultury polskiej w XIX w. •   określa, pod jakim zaborem znajdowała się miejscowość, w której mieszka •   analizuje przyczyny klęsk powstaæ narodowych •   łączy historię najbliższej okolicy z polskimi powstaniami narodowymi •   ocenia zasługi twórców kultury w umacnianiu polskości	■	■	■	■     ■         ■   ■ ■	■   ■         ■ ■
        V. MIĘDZY DEMOKRACJĄ A DYKTATURĄ
        I. Wiadomości	A	•   pamięta daty: 1914, 11 XI 1918, 15 VIII 1920, 1 września 1939, 17 IX 1939, 8 V 1945 •   pamięta daty: 1917, 1919-1921, 1 VIII 1944, 1981, 1989 •   pamięta daty: 1922, 1933, 6 IX 1945, 1956, 1968, 1980 •   pamięta daty: 1949, 1955 •   zna postaci: Józef Piłsudski, Hitler, Stalin, Lech Wałęsa, Jan Paweł II •   zna postaci: Lenin, Roman Dmowski, Ignacy Paderewski, Władysław Sikorski •   zna postaci: Benito Mussolini, Tadeusz Mazowiecki, Michaił Gorbaczow	■       ■	■         ■	■         ■	■
        	B	•   rozumie pojęcia: dyktatura, obóz koncentracyjny, okupant •   rozumie pojęcia: ententa, państwa centralne, komunizm, faszyzm, koalicja antyhitlerowska, bomba atomowa, NATO, Układ Warszawski •   rozumie pojęcia: bolszewicy, plebiscyt, nazizm, stalinizm, żelazna kurtyna •   rozumie pojęcia: swastyka, zimna wojna •   rozumie pojęcie: Generalna Gubernia •   wymienia przyczyny wybuchu I wojny światowej i jej skutki •   omawia, na jakich zasadach opierał się ustrój wprowadzony w Rosji w 1917 r. •   wyjaśnia znaczenie działalności i walk Polaków dla odzyskania niepodległości •   wyjaśnia, dlaczego 11 XI i 15 VIII są obchodzone jako święta państwowe •   omawia różnice między państwem demokratycznym a totalitarnym	■                     ■	■	■     ■       ■	■       ■         ■		■

         

        
        

         

        1			K	P	R	D	W
        I. Wiadomości	B	•   omawia niebezpieczeństwa wynikające z poglądów skrajnie nacjonalistycznych •   wyjaśnia zagrożenie dla Polski wynikające z polityki ZSRR i Niemiec •   wyjaśnia przyczyny wybuchu II wojny światowej •   wyjaśnia przyczyny wybuchu powstania warszawskiego •   wyjaśnia skutki II wojny światowej •   wyjaśnia, dlaczego doszło do podziału Europy po II wojnie światowej •   wskazuje zagrożenia wynikające z wyścigu zbrojeń •   wyjaśnia, dlaczego w Polsce wielokrotnie dochodziło do wystąpień przeciwko władzy •   wyjaśnia, na czym polegało przełomowe znaczenie wyda­rzeń z 1989 r.		■   ■	■         ■	■       ■       ■ ■	■
        II. Umiejętności	C	•   potrafi zaznaczyć na osi czasu daty wyżej wymienionych wydarzeń •   wskazuje na mapie państwa biorące udział w I i II wojnie światowej •   wskazuje na mapie granice Polski po I i II wojnie światowej •   wykonuje mapkę miejsc pamięci narodowej związanych z walką i męczeństwem Polaków w II wojnie światowej •   sporządza kalendarium II wojny światowej z uwzględnieniem udziału Polaków w walkach na frontach II wojny światowej •   omawia formy terroru stosowane przez okupantów na ziemiach polskich •   podaje przykłady wrogości między ZSRR i USA •   przedstawia wybrane przykłady z życia państw komuni­stycznych •   wskazuje na mapie państwa demokracji ludowej •   wskazuje na mapie państwa, w których obalono komu­nizm i państwa powstałe po upadku komunizmu		■     ■	■               ■       ■	■       ■	■   ■         ■
        VI. DOBRODZIEJSTWA I PRZEKLEŃSTWA CYWILIZACJI
        1. Wiadomości	A	•   pamięta datę: 1969 •   pamięta daty: 1918-1939, 20-lecie międzywojenne •   zna postaci: polskich noblistów, prezydentów Polski •   zna przedstawicieli okresu międzywojennego, okresu wojny i okupacji, okresu powojennego •   zna polskich sportowców (medalistów, olimpijczyków)			■ ■	■     ■	■
        	B	•   rozumie pojęcia: analfabetyzm, bezrobocie, PRL •   rozumie pojęcia: mniejszość narodowa, broń masowej zagłady, cenzura •   rozumie pojęcia: COP, Liga Narodów, penicylina •   omawia wpływ powszechnego nauczania na zmniejszenie analfabetyzmu	■	■	■ ■

        
        

         

        1			K	P	R	D	W
        I.Wiad.	B	•   omawia znaczenie reform dla odrodzonego państwa •   omawia wkład Polaków w odbudowę zniszczonego kraju •   rozumie, że postęp techniczny może szkodzić i służyć człowiekowi			■	■     ■
        II. Umiejętności	C	•   umie pokazać na mapie ziemie zamieszkiwane przez mniejszości narodowe •   umie wykonać wykres przedstawiający skład procentowy mniejszości narodowych •   potrafi, na podstawie zebranego materiału, scharakteryzo­wać przemiany w życiu codziennym dotyczące omawianego okresu •   potrafi sporządzić biogram wybranej postaci omawianego okresu •   dostrzega dodatnie i ujemne strony życia codziennego w Polsce Ludowej •   odszukuje i wskazuje “ślady Polski Ludowej” w lokalnym środowisku				■             ■               ■	■   ■   ■       ■ ■
        VII. W STRONĘ DEMOKRACJI I DOBROBYTU
        1. Wiadomości	A	•   pamięta daty: 1997, 1999			■
        	B	•   rozumie pojęcia: obywatel, gmina, wójt, burmistrz, prezy­dent, radny •   rozumie pojęcia: województwo, powiat, samorząd terytorial­ny, Unia Europejska •   rozumie pojęcia: euro, ONZ •   rozumie, na czym polegają kompetencje lokalnych instytucji władzy •   rozumie, dlaczego należy okazywać szacunek symbolom narodowym •   rozumie istotę zmian w gospodarce polskiej po 1989 roku •   rozumie główne cele i zadania Unii Europejskiej •   rozumie, dlaczego organizacje i wybitne jednostki działają w obronie praw człowieka •   rozumie, co to znaczy być członkiem lokalnej społeczności	■           ■	■   ■             ■	■         ■	■	■
        II. Umiejętności	C	•   umie, na podstawie tekstu konstytucji, opowiedzieć o prawach i obowiązkach obywatela •   umie określić administracyjne położenie swojej miejscowości •   potrafi określić korzyści wynikające z przystąpienia Polski do NATO i Unii Europejskiej •   potrafi wskazać na mapie siedzibę i państwa należące do Unii Europejskiej •   potrafi wskazać na mapie państwa kandydujące do Unii Europejskiej •   określa swoje prawa i obowiązki	■	■	■         ■	■       ■

        
        

        poziom K — konieczny poziom P  — podstawowy poziom R — rozszerzający poziom D — dopełniający poziom W — wykraczający

         

         

        Poziom	Ocena
        K K + P K + P + R K + P + R + D K + P + R + D + W	Dopuszczająca Dostateczna Dobra Bardzo dobra Celująca

         

        nić w każdej chwili.