Violetta Szykowna-Konopińska

• • • PSO - język polski
    • PSO j. angielski
    • Wymagania oraz PSO z matematyki
    • Wymagania oraz PSO z geografii
    • PSO - biologia
    • PSO - zajęcia techniczne
    • PSO j. francuski

• • • • PSO - język polski

      • PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA
        Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS I-III GIMNAZJUM

         

        Ucz się ojców twych języka,

        on myśl każdą wydać zdolny:

        gnie się, dźwięczy, grzmi, przenika,

        jasny, śmiały, bo jest wolny.              

                                             Jan Nepomucen Kamiński, Do młodzieży polskiej

         

        Kontrakt z uczniem   

        1.      Dzwonek zaczyna i kończy lekcję, nie spóźniaj się więc na zajęcia.

        2.      Staraj się korzystać z toalety podczas przerw, w czasie lekcji będziesz mógł wyjść tylko
        w wyjątkowych sytuacjach.

        3.      Przyjemniej uczy się w czystej pracowni, zatem dbaj o porządek w klasie.

        4.      Szanuj siebie i okaż szacunek innym. Nie przeszkadzaj, gdy mówi nauczyciel lub inny uczeń, lecz słuchaj cierpliwie.

        5.      Przynoś na lekcje podręcznik, lektury, zeszyt przedmiotowy i ćwiczenia.

        6.      Przygotowuj się do zajęć – unikniesz niepotrzebnego stresu! Uwierz, systematycznie pracując, zadziwisz samego siebie!

        7.      Oceny są jawne. Nauczyciel uzasadni swoją decyzję, jeśli Ty lub Twoi rodzice (opiekunowie) zwrócicie się z taką prośbą.

        8.      Stosuje się sześciostopniową skalę ocen.

        9.      Prace pisemne uczniów są przechowywane do końca każdego roku szkolnego. Mogą się z nimi zapoznać także Twoi rodzice (opiekunowie).

        10.  Pamiętaj, że prace klasowe są obowiązkowe, nie unikaj więc ich. Są zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem i obejmują materiał uprzednio utrwalony.

        11.  Każdą pracę klasową napisaną na ocenę niedostateczną możesz  raz poprawić w ciągu dwóch tygodni od uzyskania oceny. To Twoja dobrowolna decyzja.

        12.  Wszystkie prace klasowe, sprawdziany, dyktanda masz obowiązek poprawić, dokonując analizy i korekty popełnionych błędów.

        13.  Dłuższe pisemne prace domowe nie są zadawane z lekcji na lekcję.

        14.  Kartkówki nie są zapowiedziane i nie podlegają poprawie.

        15.  Warto aktywnie uczestniczyć w zajęciach! Twoje zaangażowanie zostanie ocenione „plusem”, trzy takie znaki są równoważne ocenie bardzo dobrej.

        16.  Dwa razy w ciągu roku szkolnego można zgłosić nauczycielowi na początku lekcji nieprzygotowanie
        do zajęć (bez konieczności uzasadniania przyczyny). Każde kolejne nieprzygotowanie wiąże się
        z otrzymaniem oceny niedostatecznej.

        17.  Ocena klasyfikacyjna roczna i śródroczna nie jest średnią arytmetyczną ocen bieżących.

        18.  Nauczyciel poinformuje Ciebie i Twoich rodziców (prawnych opiekunów) o przewidywanej ocenie śródrocznej i rocznej na trzy tygodnie przed klasyfikacyjnym posiedzeniem rady pedagogicznej,
        a w przypadku oceny niedostatecznej z miesięcznym wyprzedzeniem.                                                                                                                                  

         § 1. Obszary aktywności podlegające ocenianiu

          1.      Wypowiedzi ustne:

        • odpowiedź z trzech ostatnich lekcji,
        • kilkuzdaniowa wypowiedź na określony temat,
        • dyskusja (trafna, rzeczowa argumentacja),
        • recytacja,
        • prezentacja.

        2.      Wypowiedzi pisemne:

                kartkówki,

                rozwiązanie wskazanych zadań, wykonanie ćwiczeń,

                redagowanie tekstu użytkowego: zawiadomienie, przepis, instrukcja, reklama, zaproszenie, ogłoszenie, telegram, podanie, życiorys;

                redagowanie form wypowiedzi takich jak: opowiadanie, opis, opis przeżyć wewnętrznych, charakterystyka, list prywatny, list oficjalny, przemówienie, notatka (w formie planu, tabeli, wykresu itp.), streszczenie, kartka z pamiętnika/dziennika, rozprawka, wywiad, reportaż;

                dyktanda.

        3.      Udział w konkursach (literackich, ortograficznych, recytatorskich itp.).

        4.      Zadania praktyczne:

                niewerbalne wytwory pracy: album, słownik, mapa, plakat, przekład intersemiotyczny, pantomima;

                drama, przedstawienia, inscenizacje.

        5.      Wykonanie dodatkowych prac domowych (dla chętnych).

        6.      Praca w grupach.

        7.      Aktywność na zajęciach.

         

         

        § 2. Metody i częstotliwość sprawdzania osiągnięć ucznia

          Ustala się w ciągu roku szkolnego minimalną ilość form sprawdzania wiedzy i umiejętności:

        • prace klasowe – 3
        • sprawdziany gramatyczno – językowe – 2
        • wypowiedzi ustne – 2
        • prace domowe – 2
        • recytacje – 2
        • czytanie ze zrozumieniem – 2
        • testy kompetencji (klasy I i II – 1, klasy III – 2)
        • dyktanda – 4
        • praca na lekcji, aktywność - 2
        • kartkówki

        Nauczyciel, w zależności od potrzeb, może przeprowadzić większą ilość form sprawdzania wiedzy i umiejętności.

        § 3. Skala ocen

          Obowiązuje sześciostopniowa skala ocen. W ocenianiu bieżącym dopuszcza się stosowanie znaków: plus (+)
        i minus (-). Przy ocenianiu prac pisemnych możliwie jest ocenianie punktowe według obowiązującej skali:

        1) (0% - 30%) - niedostateczny;

        2) (31% - 50%) - dopuszczający;

        3) (51% - 74%) - dostateczny;

        4) (75% - 90%) - dobry;

        5) (91% - 95%) - bardzo dobry;

        6) (96% - 100%) - celujący.

        Dyktanda 

        celujący – czołowe miejsca w konkursach ortograficznych

        bardzo dobry – praca bezbłędna

        dobry plus – jeden błąd

        dobry – dwa błędy

        dostateczny plus – trzy błędy

        dostateczny – cztery błędy

        dopuszczający plus – pięć błędów

        dopuszczający – sześć błędów

        niedostateczny – siedem błędów i więcej

          Do błędów pierwszorzędnych zaliczamy usterki z zakresu pisowni:

        • ó, u, rz, ż, ch, h;
        • „nie” z czasownikami, rzeczownikami, przymiotnikami, przysłówkami, imiesłowami, zaimkami;
        • wielką i małą literą;
        • wyrazów z en, em, on, om, ą, ę;
        • cząstki – by z różnymi częściami mowy;
        • zakończeń typu –ii, -ji.

        Pomyłki – poznajemy je po tym, że w danym wyrazie błąd jest niemożliwy. Rodzaje pomyłek:

        • z powodu perseweracji (powtórzenia), itp.: świergog (świergot), zastęt (zastęp);
        • z powodu antycypacji (antycypacja – wyprzedzenie), itp.: wegług (według), gługo (długo);
        • z powodu apercepcji (doświadczenia wcześniej nabyte trwale wyprą te, które właśnie zdobywamy), itp.: panna dziedziczka, zamiast młoda dziedziczka;
        • pomyłki z powodu przeszkody Ranschburga (powstają ze zbiegu dwóch takich samych liter lub dźwięków), itp.: bezseny zamiast bezsenny, podać zamiast poddać. 

        W przypadku uczniów dyslektycznych do błędów graficznych zalicza się:

                dodawanie, opuszczanie, przestawianie liter, sylab lub całych wyrazów;

                mylenie liter:

        a)      o podobnym kształcie (a-o, l-ł-t, n-r, m-n, u-w, e-ę, a-ą, i-j),

        b)      dużych i małych,

        c)      rzadziej używanych (h-H, f-F, L-F),

        d)      odpowiedników głosek zbliżonych fonetycznie (p-b, d-t, w-f, g-k, dz-c, sz-s, i-y, ę-em, ą-om, ś-ź, ć-dź),

        e)      różniących się w położeniu w stosunku do osi pionowej (p-b, d-b) lub poziomej (m-w, n-u, b-p, d-g, p-g)

                ominięcie drobnych elementów graficznych, w tym:

        a)      oznaczenie miękkości nad literami

        b)      kropek (dż, ż, i, j)

        c)      „ogonków” przy literach ą lub ę i kreski przy literach ó, t, ł, ź.

                błędy dotyczące podziału wyrazu lub całego zdania.  

        Czytanie

        OCENA	KRYTERIA
        celujący	Czyta głośno, płynnie, z właściwą interpunkcją; wyróżniająca, oryginalna interpretacja głosowa tekstu.
        bardzo dobry	Czyta głośno, płynnie, z właściwą interpunkcją.
        dobry	Czyta głośno, przestrzega znaków interpunkcyjnych, popełnia drobne błędy.
        dostateczny	Czyta głośno, popełnia liczne błędy, zapomina o interpunkcji.
        dopuszczający	Czyta niewyraźnie, popełnia liczne błędy, nie przestrzega interpunkcji.
        niedostateczny	Ma bardzo duże trudności z czytaniem.

        Praca w grupie

        	Zaangażowanie w pracę grupy	Realizacja wyznaczonych zadań	Pełnione role i funkcje	Rozumienie osobistej sytuacji w grupie
        celujący bardzo dobry	Modeluje zachowanie innych w grupie.	Samodzielnie podejmuje się realizacji zadań adekwatnie do osobistych możliwości.	Potrafi pełnić w grupie każdą funkcję, która mu przypadnie.	Dba o innych, wspiera grupę.
        dobry	Potrafi z zaangażowaniem pracować w każdej grupie.	Samodzielnie podejmuje się realizacji zadań.	Potrafi realizować role zgodnie z osobistymi dyspozycjami, zna te dyspozycje i sam zabiega o te role.	Wie, jakie są jego mocne i słabe strony w pracy w grupie, potrafi tę wiedzę wykorzystać, dba o innych.
        dostateczny	Pracuje przy wykonaniu większości zadań, jeśli pracuje w grupie, która mu odpowiada.	Realizuje większość zadań sam, niektóre ze wsparciem nauczyciela.	Potrafi realizować role zgodnie z osobistymi dyspozycjami.	Wie, jakie ma trudności w funkcjonowaniu grupowym i zaczyna nad tym pracować.
        dopuszczający	Pracuje przy wykonaniu zadań, tylko jeśli są dla niego interesujące, tylko w grupie, która mu odpowiada.	Realizuje ze wsparciem grupy i nauczyciela niektóre zadania.	-------------------------	Przyjmuje informacje zwrotne na temat trudności, jakie ma w funkcjonowaniu grupowym.

        Recytacja

        	Opanowanie pamięciowe	Przestrzeganie zasad interpunkcji	Dykcja	Oddanie nastroju wiersza
        celujący	Bardzo dobrze opanował tekst.	Uwzględnia znaki interpunkcyjne.	Mówi bardzo wyraźnie.	Oryginalna, przykuwająca uwagę odbiorców interpretacja tekstu.
        bardzo dobry	Bardzo dobrze opanował tekst.	Uwzględnia znaki interpunkcyjne.	Mówi bardzo wyraźnie.	Poprawnie oddaje klimat wiersza.
        dobry	Dość dobrze opanował tekst (1-2 potknięcia).	Uwzględnia większość znaków interpunkcyjnych.	Mówi wyraźnie.	W miarę poprawnie oddaje klimat wiersza.
        dostateczny	Opanował tekst w dużym stopniu.	Sporadycznie zwraca uwagę na interpunkcję.	Mówi wyraźnie.	Próbuje oddać klimat wiersza.
        dopuszczający	Opanował tekst w stopniu niewielkim.	Nie przestrzega zasad interpunkcji.	Mówi w miarę wyraźnie.	Nie potrafi oddać nastroju wiersza.
        niedostateczny	Nie opanował tekstu.	---------------------	--------------	-------------------------

         

        Kryteria oceny wypracowania

         opis przeżyć wewnętrznych w formie kartki z pamiętnika

         

        Kryteria	Punktacja
        I. TEMAT (0 – 8)*
        Rozwinięcie tematu	0 – 2p.
        Podanie przyczyny (okoliczności) danego przeżycia wewnętrznego (uczuć, emocji)	0 – 1p.
        Zastosowanie słownictwa nazywającego uczucia (co najmniej 3 przykłady)	0 – 1p.
        Zastosowanie słownictwa opisującego zewnętrzne       i zewnętrzne przejawy uczuć (co najmniej 3 przykłady)	0 – 1p.
        Użycie co najmniej jednego porównanai i jednego związku frazeologicznego	0 – 1p.
        Zapis poprzedzony datą (dzień, miesiąc, rok)	0 – 1p.
        Stosowanie narracji pierwszoosobowej	0 – 1p.
        II. KOMPOZYCJA  (0 – 3)**
        Trójdzielność wypowiedzi (wstęp, rozwinięcie, zakończenie)	0 – 1p.
        9.Spójność wypowiedzi	0 – 1p.
        10.  Logiczność wypowiedzi (nie występują nieuzasadnione powtórzenia)	0 – 1p.
        III. JĘZYK (0 – 3)**
        10.Poprawność językowa	0 – 3p.          0 – 3 bł. = 3p.              4 bł. = 2p.        5 – 6 bł. = 1p.              7 bł. = 0p.
        IV. ZAPIS (0 – 3)**
        Poprawność ortograficzna	0 – 2p.   0bł. = 2p. 1bł. = 1p. 2bł. = 0p.	Dla uczniów z dysleksją 0 – 2p.   0 – 3bł. = 2p.       4bł. = 1p.       5bł. = 0p.
        Poprawność interpunkcyjna (dopuszczalne 3 błędy,       dla uczniów z dysleksją dopuszczalnych 6 błędów)	0 – 1p.

         

        • Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat.
        • ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii.

        Przeliczenie punktów na oceny:

        17 p. (praca bez żadnych błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) – celujący

        17 p. – bardzo dobry                   16 p. – bardzo dobry-

        15 p. – dobry+                             14 p. – dobry                   13 p. – dobry-

        12 p. – dostateczny+                   11 p. – dostateczny         10 p. – dostateczny-

        9 p. – dopuszczający+                 8 p. – dopuszczający

                                                                                                    poniżej 8 p. – niedostateczny

         

        rozprawka

        1. TEMAT (0-6 p.)
        Tekst jest zgodny z tematem	0-1
        Rozwinięcie obejmuje: sformułowanie wyraźnej tezy, podanie dwóch argumentów, podanie przykładu do pierwszego argumentu, podanie przykładu do drugiego argumentu, podsumowanie własnych rozważań, wnioskowanie, refleksje.	0-1 0-1 0-1 0-1 0-1
        2. KOMPOZYCJA * (0-3 p.)
        Tekst ma trójdzielną kompozycję z zachowaniem właściwych proporcji.	0-1
        Tekst jest spójny: istnieją językowe nawiązania pomiędzy poszczególnymi częściami pracy, odrębność kolejnych kwestii uwidoczniona jest poprzez uzasadniony podział na akapity.	0-1
        Tekst jest logicznie uporządkowany (nie pojawiają się nieuzasadnione powtórzenia myślowe bądź identyczne znaczeniowo wstęp i zakończenie).	0-1
        3. JĘZYK I STYL* (0-4 p.)
        Słownictwo jest stosowane poprawnie, także w związkach frazeologicznych.	0-3 (dopuszczalne 3 błędy niezależnie od kategorii) 3 bł. – 3 p. 4 bł. – 2 p. 5 bł. – 1 p. 6 bł. – 0 p.
        Wyrazy są poprawnie odmieniane oraz łączone w zdania; poprawna jest też składnia wypowiedzeń złożonych.
        Środki językowe dobrane są trafnie. Nie występują: wulgaryzmy, nieuzasadnione kolokwializmy, wielosłowie, wieloznaczność, nieuzasadnione powtarzanie wyrazów, zbyt liczne i bez uzasadnienia użyte wyrazy obce, nieuzasadnione wyrażenia typu: praktycznie rzecz biorąc, dajmy na to, powiedzmy itp. błędy rzeczowe.
        Styl jest funkcjonalny, tzn. dostosowany do formy rozprawki (składnia podkreślająca przyczynowo – skutkowy tok rozważań; precyzja sformułowań; zastosowanie wyrazów informujących o przekonaniach, opiniach i sądach autora);	0-1
        4. ZAPIS* (0-3 p.)
        Ortografia jest poprawna.	0-2 0 bł. – 2 p. 1 bł. – 1 p. 2 bł. – 0 p.
        Interpunkcja jest poprawna (dopuszczalne są 3 błędy).	0-1
        RAZEM	0-16

        * Punktów w tych kategoriach nie przyznaje się, gdy praca jest krótsza  niż ½ wymaganej objętości. Uczeń otrzymuje „0” punktów, jeżeli praca jest niezgodna z tematem.

         celujący – 16 p.

        bardzo dobry – 15 p.

        dobry – 12 – 14 p.

        dostateczny – 9 – 11 p.

        dopuszczający – 6 – 8 p.

        niedostateczny – 0 – 5 p.

         

        charakterystyka

        1. TEMAT (0-6 p.)
        Tekst jest zgodny z tematem	0-1
        Praca obejmuje: przedstawienie postaci, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru i osobowości, ocenę postaci, odwołanie do tekstów, podsumowanie własnych rozważań, wnioskowanie, refleksje.	0-1 0-1 0-1 0-1 0-1
        2. KOMPOZYCJA * (0-3 p.)
        Tekst ma trójdzielną kompozycję z zachowaniem właściwych proporcji.	0-1
        Tekst jest spójny: istnieją językowe nawiązania pomiędzy poszczególnymi częściami pracy, odrębność kolejnych kwestii uwidoczniona jest poprzez uzasadniony podział na akapity.	0-1
        Tekst jest logicznie uporządkowany (nie pojawiają się nieuzasadnione powtórzenia myślowe bądź identyczne znaczeniowo wstęp i zakończenie).	0-1
        3. JĘZYK I STYL* (0-4 p.)
        Słownictwo jest stosowane poprawnie, także w związkach frazeologicznych.	0-3 (dopuszczalne 3 błędy niezależnie od kategorii) 3 bł. – 3 p. 4 bł. – 2 p. 5 bł. – 1 p. 6 bł. – 0 p.
        Wyrazy są poprawnie odmieniane oraz łączone w zdania; poprawna jest też składnia wypowiedzeń złożonych.
        Środki językowe dobrane są trafnie. Nie występują: wulgaryzmy, nieuzasadnione kolokwializmy, wielosłowie, wieloznaczność, nieuzasadnione powtarzanie wyrazów, zbyt liczne i bez uzasadnienia użyte wyrazy obce, nieuzasadnione wyrażenia typu: praktycznie rzecz biorąc, dajmy na to, powiedzmy itp. błędy rzeczowe.
        Styl jest funkcjonalny, tzn. dostosowany do formy charakterystyki (słownictwo charakteryzujące i oceniające postać).	0-1
        4. ZAPIS* (0-3 p.)
        Ortografia jest poprawna.	0-2 0 bł. – 2 p. 1 bł. – 1 p. 2 bł. – 0 p.
        Interpunkcja jest poprawna (dopuszczalne są 3 błędy).	0-1
        RAZEM	0-16

        * Punktów w tych kategoriach nie przyznaje się, gdy praca jest krótsza  niż ½ wymaganej objętości.

        Uczeń otrzymuje „0” punktów, jeżeli praca jest niezgodna z tematem.

          celujący – 16 p.

        bardzo dobry – 15 p.

        dobry – 12 – 14 p.

        dostateczny – 9 – 11 p.

        dopuszczający – 6 – 8 p.

        niedostateczny – 0 – 5 p.

         

         

        Kryteria oceny ogłoszenia, zawiadomienia, zaproszenia

        REALIZACJA TEMATU (0-2 p.)
        Informacje: podanie daty, godziny, miejsca, celu uroczystości/imprezy, organizatora/zapraszającego,   Zastosowanie wyrazów, wyrażeń bądź zwrotów o charakterze perswazyjnym.	0-1    p.   0-1 p.
        KOMPOZYCJA (1 p.)
        Spójność wypowiedzi	0-1 p.
        JĘZYK I STYL (1 p.)
        Poprawność językowa: - słownictwo, - odmiana wyrazów, - budowa zdań pojedynczych i złożonych, tzn. nie występują te same struktury zdaniowe, wulgaryzmy, nieuzasadnione kolokwializmy, wielosłowie, wieloznaczność, nieuzasadnione powtarzanie wyrazów (dopuszczalny jeden błąd).	0-1 p.
        ZAPIS (1 p.)
        Ortografia (dopuszczalny jeden błąd ortograficzny)	0-1 p.
        Interpunkcja (dopuszczalny jeden błąd interpunkcyjny)
        RAZEM	0-5 p.

          Kryteria oceny podania

        REALIZACJA TEMATU ( 0-1 p.)
        Treść podania (sformułowanie prośby, podanie co najmniej dwóch argumentów w celu umotywowania prośby)	0-1
        KOMPOZYCJA ( 0-1 p.)
        Zachowanie wszystkich formalnych wyróżników podania (wskazanie nadawcy, wskazanie adresata, miejscowość, data, podpis).	0-1
        STYL (0-1 p.)
        Dostosowanie stylu do formy wypowiedzi poprzez posługiwanie się zwrotami charakterystycznymi dla podania.	0-1
        JĘZYK (0-1 p.)
        Poprawność językowa - słownictwo, odmiana wyrazów, budowa zdań pojedynczych i złożonych, nie powtarzają się te same struktury zdaniowe; nie pojawiają się: kolokwializmy, wielosłowie, wieloznaczność, nieuzasadnione powtarzanie wyrazów (dopuszczalny jeden błąd).	0-1
        ZAPIS (0-1 p.)
        Ortografia i interpunkcja (dopuszczalny jeden błąd ortograficzny i jeden błąd interpunkcyjny).	0-1
        RAZEM	0-5

        W przypadku zaproszenia, zawiadomieni i ogłoszenia dodatkowo przyznaje się punkt za  prawidłowe opracowanie graficzne(rozplanowanie, czcionka, interlinia itp.)

        6pkt – b. dobry    5p. dobry     4.p.- dostateczny     3.p. dopuszczający    2p. niedostateczny

        § 4. Szczegółowe kryteria wymagań na poszczególne oceny

         Ocena dopuszczająca

        Uczeń:

        - przekazuje myśli używając zdań pojedynczych lub prostych zdań złożonych;

        - z pomocą nauczyciela skraca i rozwija wypowiedzi zgodnie z instrukcją;

        - redaguje teksty nie zawsze zachowując odpowiedni kształt kompozycyjny; dobór słownictwa i form gramatycznych odbiega od instrukcji;

        - technika czytania i rozumienie tekstu literackiego pozwala na samodzielne opowiadanie odtwórcze; potrafi wskazać fikcję i autentyzm utworu;

        - rozpoznaje większość poznanych form wypowiedzi, redaguje je z zachowaniem głównych cech gatunkowych (ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, telegram, list, opowiadanie, streszczenie, charakterystyka, podanie, życiorys); samodzielnie sporządza plan ramowy i szczegółowy; trudność sprawia mu tworzenie spójnych form wypowiedzi typu rozprawka, reportaż, esej itp.

        - w wypowiedziach pisemnych popełnione błędy językowe, stylistyczne, logiczne, ortograficzne, nie przekreślają całkowicie wartości pracy oraz wysiłku, jaki został przez ucznia włożony w jej napisanie;

        - potrafi rozpoznać odmienne i nieodmienne części mowy;

        - rozpoznaje części zdania;

        - wskazuje na prostych przykładach imiesłowy;

        - rozpoznaje typy zdań (pojedyncze i złożone); przy pomocy nauczyciela sporządza ich wykresy;

        - na prostych przykładach tworzy rodzinę wyrazów;

        - w stopniu zadowalającym pracuje z książką, zaznaczając odpowiednie fragmenty;

        - rozpoznaje intencje wypowiedzi, z pomocą nauczyciela zastępuje zwroty obraźliwe omówieniami;

        - potrafi skorzystać z encyklopedii, słownika itp. w celu znalezienia informacji na określony temat,
        nie przetwarza ich jedna samodzielnie;

        Ocena dostateczna

        Uczeń:

        - przekazuje myśli w sposób jasny i zrozumiały, zamyka je w obrębie zdań o nieskomplikowanej budowie; stosuje poprawny zapis ortograficzny i właściwe znaki interpunkcyjne;

        - buduje wypowiedź spójną, logiczną i kompozycyjną (zgodnie z podaną instrukcją);

        - skraca i rozwija wypowiedzi zgodnie z instrukcją;

        - rozwija tekst zgromadzonym materiałem leksykalnym, wybiera najtrafniejsze frazeologizmy, potoczne porównania, synonimy, homonimy, zdrobnienia lub zgrubienia, peryfrazy, tworzy i przekształca wyrazy;

        - potrafi nakłonić, przekonać, wytłumaczyć, stosując właściwe typy zdań, odpowiednie formy gramatyczne i słownictwo;

        - w jasny i rzeczowy sposób przekazuje informacje, skupia się na faktach, pomija opinie, rozumie informacje;

        - rozpoznaje poznane formy wypowiedzi; redaguje wypowiedź użytkową (podanie, życiorys) oraz inną w zależności od potrzeb i sytuacji (dialog, opowiadanie, opis, komunikat, instrukcja, sprawozdanie, list, zaproszenie, ogłoszenie, dedykacja, streszczenie, rozprawka, reportaż);

        - dopasowuje sposób użycia języka do pełnionej roli, sytuacji, celu podejmowanych działań w związku z potrzebami życia codziennego;

        - rozpoznaje cechy stylu urzędowego, naukowego, potocznego; próbuje stosować poznaną terminologię naukową we własnej wypowiedzi;

        - uważnie słucha, czyta ze zrozumieniem, odtwarza cudze opinie, zachowując logikę rozumowania ich autora; formułuje tezę (hipotezę), podaje argumenty, zabiera głos w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, sporządza plan odtwórczy;

        - rozpoznaje i wyraża bezpośrednio i pośrednio różne intencje; stosuje w wypowiedzi omówienia zastępujące zwroty i wyrażenia obraźliwe;

        - odróżnia język ogólnopolski od dialektu, gwary, żargonu; wskazuje w tekście wyrazy gwarowe, archaizmy i neologizmy;

        - rozpoznaje sposoby manipulowania odbiorcą w różnych tekstach kultury i reaguje na nie; rozumie znaczenie słowa „stereotyp”;

        - samodzielnie korzysta z encyklopedii, słowników, leksykonów, przypisów; odtwarza uzyskane informacje; odczytuje informacje z adresu bibliograficznego;

        Ocena dobra

        Uczeń:

        - dobiera typy zdań w zależności od rodzaju wypowiedzi, rozróżnia różne typy zdań i rozumie celowość różnicowania składniowego tekstu;

        - robi korektę własnego tekstu w obrębie wskazanych warstw; wydziela części kompozycyjne akapitem lub śródtytułem; dopasowuje kompozycję do wybranej formy wypowiedzi;

        - celowo skraca i rozwija wypowiedź na różne sposoby; przekształca je stylistycznie;

        - dobiera odpowiednie związki wyrazowe w zależności od tematu i adresata oraz sytuacji mówienia, próbuje określać stylistyczną rolę porównań, metafor w tekście, objaśniać frazeologizmy;

        - rozpoznaje różne funkcje czytanych tekstów; próbuje je klasyfikować i oceniać ich przydatność dla konkretnego odbiorcy;

        - w sposób celowy dobiera, porządkuje i ocenia informacje (np. wg kryterium chronologicznego, problematycznego);

        - wskazuje różnice między poznanymi formami wypowiedzi; tworzy spójną, logiczną wypowiedź (ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, telegram, list, opowiadanie, streszczenie, charakterystyka, podanie, życiorys, rozprawka, reportaż, esej itp.)

        - stosuje różne sposoby notowania;

        - nadaje swemu wystąpieniu charakter indywidualny; próbuje sięgać po różne rozwiązania stylistyczne
        i kompozycyjne;

        - nadaje wypowiedzi cechy określonego stylu przez zastosowanie odpowiednich środków; zachowuje poprawną kompozycję i zapis zgodny z zasadami ortografii i interpunkcji;

        - dobiera, porządkuje, wartościuje argumenty i kontrargumenty; aprobuje lub neguje cudze racje, opinie, stanowisko; włącza się do dyskusji;

        - wyraża różne intencje, samodzielnie dobierając wskazane środki leksykalne; rozpoznaje w wypowiedzi sarkazm, ironię, patos, humor;

        - rozpoznaje cechy dialektu, gwary, żargonu na poziomie fonetycznym, leksykalnym i składniowym;

        - dostrzega stereotypy, podaje ich przykłady;

        - sporządza opis bibliograficzny, stosuje odpowiednie skróty i właściwą interpunkcję; czyta teksty popularnonaukowe w celu uzyskania informacji; odtwarza je własnymi słowami, notuje; 

        Ocena bardzo dobra

        Uczeń:

        - rozpoznaje wypowiedzenia wielokrotnie złożone, posługuje się nimi we własnych wypowiedziach
        w sposób celowy i przemyślany;

        - redaguje różne formy wypowiedzi z zachowaniem reguł ortograficznych, interpunkcyjnych, kompozycyjnych, językowych i stylistycznych; samodzielnie wykrywa i poprawia usterki, wyjaśnia celowość wprowadzanych zmian i poprawek;

        - redaguje różne pisma użytkowe; wypełnia kwestionariusze i ankiety zgodnie z instrukcją;

        - przeprowadza wywiad, sporządza jego zapis, opracowuje tekst wywiadu;

        - wprowadza cytaty lub unika cytowania, dokonując odpowiednich przekształceń składniowych;

        - tworzy porównania i metafory w celu urozmaicenia, ożywienia, uplastycznienia wypowiedzi; potrafi określić ich rolę w wypowiedzi potocznej i artystycznej; sięga po różnorodne frazeologizmy;

        - przetwarza informacje dla własnych potrzeb i celów związanych z nauką i życiem pozaszkolnym;

        - próbuje przygotować i pisać referaty i wypowiedzi o cechach eseistycznych;

        - stosuje różne sposoby wprowadzania argumentów; inicjuje dyskusję, przewodzi jej, kontroluje przebieg, podsumowuje rozważania, notuje przebieg dyskusji, formułuje wnioski;

        - rozpoznaje i stawia problemy, rozwiązuje je w sposób twórczy;

        - posługuje się wypowiedzią o charakterze ironicznym, sarkastycznym, humorystycznym;

        - próbuje dokonać stylizacji tekstów w zależności os sytuacji i intencji; rozumie jej rolę w tekstach literackich.

        - dostrzega stereotypy, podaje ich przykłady;

        - czyta różne typy tekstów, samodzielnie je dobiera w zależności od potrzeby;

        - sporządza bibliografię w układzie alfabetycznym, zgodnie z zasadami interpunkcji i pisowni skrótów;

        Ocena celująca (jw.)

        Dodatkowo uczeń:

        - samodzielnie poszerza własną lekturę o pozycje spoza kanonu;
        - samodzielnie i twórczo, wzorowo pod względem tematycznym, kompozycyjnym, leksykalnym
        i stylistycznym redaguje prace pisemne;
        - potrafi kreatywnie myśleć;
        - rozszerza wiadomości z poszczególnych działów nauki o języku;
        - podejmuje działania twórcze;
        - pisze bezbłędnie;
        - osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych, ortograficznych, poetyckich, recytatorskich, czytelniczych.

        Dostosowanie wymagań dla uczniów

         

        	Z upośledzeniem lekkim	O obniżonej sprawności intelektualnej	zdolnych
        czytanie	Czytanie 5 zdań	Czytanie krótkiego tekstu	Niedopełnianie żadnych błędów
        mówienie	Odpowiedź z ostatniej lekcji	Odpowiedź z dwóch ostatnich lekcji	Umiejętność unikania powtórzeń (ani jednego)
        recytacja	Krótkie utwory	Możliwość popełnienia 2 błędów więcej	Dłuższe utwory
        gramatyka	Łatwiejsze ćwiczenia, krótkie zdania do analizy	Łatwiejsze ćwiczenia	Trudniejsze ćwiczenia
        prace pisemne	Łatwiejsze tematy Rozprawka – 2 uzasadnienia Charakterystyka – 2 cechy Opis przeżyć –  uczucia, bez konieczności używania związków frazeologicznych i opisywania zewnętrznych przejawów uczuć	Łatwiejsze tematy Opis przeżyć – użycie 2 związków frazeologicznych, 1 nazwy zewnętrznego przejawu uczuć	Dodatkowe, trudniejsze tematy

         

        Skala ocen

          Obowiązuje sześciostopniowa skala ocen. W ocenianiu bieżącym dopuszcza się stosowanie znaków: plus (+)
        i minus (-). Przy ocenianiu prac pisemnych możliwie jest ocenianie punktowe według obowiązującej skali:

        1) (0% - 20%) - niedostateczny;

        2) (21% - 40%) - dopuszczający;

        3) (41% - 64%) - dostateczny;

        4) (65% - 80%) - dobry;

        5) (81% - 90%) - bardzo dobry;

        6) (91% - 100%) - celujący.