Monika Tańska

• • • O mnie
    • nauczyciel specjalista
    • podstawa programowa dla uczniów up. w st. um.
    • program nauczania dla uczniów z up. w st. um.
    • Nowa podstrona

• • • • podstawa programowa dla uczniów up. w st. um.

      •  

        Załącznik nr 3

        PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO DLA UCZNIÓW

        Z UPOŚLEDZENIEM UMYSŁOWYM W STOPNIU UMIARKOWANYM LUB

        ZNACZNYM W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH I GIMNAZJACH

        Wskazania ogólne

        1. Edukacja uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub

        znacznym polega na integralnej realizacji funkcji dydaktycznej, wychowawczej i

        opiekuńczej szkoły, z uwzględnieniem specyficznych form i metod pracy oraz zasad

        nauczania, opisanych przez współczesne nauki społeczno-pedagogiczne.

        2. Specyfika kształcenia uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym

        lub znacznym polega na nauczaniu i wychowaniu cało

        ściowym, zintegrowanym,opartym na wielozmysłowym poznawaniu otaczającego świata – w całym procesie

        edukacji. W stosunku do uczniów, zwłaszcza uczniów z upośledzeniem umysłowym w

        stopniu znacznym, przez cały okres kształcenia w szkole podstawowej, a następnie w

        gimnazjum, działania edukacyjne są ukierunkowane na zaspokajanie specyficznych

        potrzeb edukacyjnych tych uczniów, odpowiednio do ich możliwości psychofizycznych.

        Przy ustalaniu kierunków pracy z uczniem należy uwzględniać indywidualne tempo

        rozwoju ucznia. Z tego względu podstawa programowa nie wyróŜnia odrębnych celów,

        zadań ani treści nauczania dla kolejnych etapów edukacyjnych w szkole podstawowej i gimnazjum.

        Edukacja uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym

        lub znacznym opiera się na indywidualnych programach edukacyjnych, opracowanych

        przez nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniami na podstawie odrębnych

        przepisów.

        3. Nauczyciele prowadzą zajęcia edukacyjne zgodnie z indywidualnym programem

        edukacyjnym, zachowując korelację treści nauczania i wychowania. Czas zajęć i przerw

        należy dostosować do moŜliwości i potrzeb uczniów. O doborze uczniów do oddziałów

        decydują głównie ich potrzeby edukacyjne i moŜliwości psychofizyczne, w mniejszym

        stopniu wiek i lata nauki.

        4. Na każdym etapie edukacyjnym w szkole podstawowej i gimnazjum wyodrębnia się:

        1) zajęcia edukacyjne:

        a) funkcjonowanie w środowisku,

        b) muzyka z rytmiką,

        c) plastyka,

        d) technika,

        e) wychowanie fizyczne,

        f) etyka

        1);

        2) zajęcia rewalidacyjne.

        1)

        Nauczanie religii jest realizowane zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia

        14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach

        i szkołach (Dz. U. Nr 36, poz. 155, z 1993 r. Nr 83, poz. 390 oraz z 1999 r. Nr 67, poz. 753).

        2

        5. Nawet niewielkie postępy ucznia powinny być wzmacniane pozytywnie, natomiast brak

        postępów nie podlega wartościowaniu negatywnemu.

        6. Wskazane jest nawiązanie współpracy z rodziną ucznia, włączanie jej w działalnośćrewalidacyjną prowadzoną na terenie szkoły, a także, w miarę możliwości, kontynuacja

        przez rodziców niektórych elementów tej działalności w domu ucznia. Konieczna jest też taka organizacja działalności rewalidacyjnej szkoły, która przygotuje środowisko

        lokalne do przyjęcia i zaakceptowania ucznia i udzielania mu pomocy.

        7. Pożądany jest udział rodziców (prawnych opiekunów) w konsultacjach dotyczących

        postępów i trudności ucznia, wspieranie przez szkołę ich wysiłków w pracy z uczniem

        (zgodnie ze specyfiką rodziny, wyznawanymi przez nią wartościami i kultywowanątradycją).

        Cele edukacyjne

        Celem edukacji uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub

        znacznym jest rozwijanie autonomii ucznia niepełnosprawnego, wdrażanie go do

        funkcjonowania społecznego, rozumienia i uznawania norm społecznych, a w szczególności

        wyposażenie go – stosownie do jego możliwości – w takie umiejętności i wiadomości, które

        pozwolą mu na postrzeganie siebie jako niezależnej osoby oraz, aby:

        1) mógł porozumiewać się z otoczeniem w najpełniejszy sposób, werbalnie lub

        pozawerbalnie;

        2) zdobył maksymalną samodzielność w zakresie zaspokajania podstawowych

        potrzeb życiowych;

        3) był zaradny w życiu codziennym, adekwatnie do indywidualnego poziomu

        sprawno

        ści i umiejętności oraz miał poczucie decydowania o sobie;

        4) mógł uczestniczy

        ć w róŜnych formach Ŝycia społecznego na równi z innymi

        członkami danej zbiorowo

        ści, znając i przestrzegając ogólnie przyjętych norm

        współ

        Ŝycia, zachowując prawo do swojej inności.

        Zadania szkoły

        1. Tworzenie warunków niezb

        ędnych do zapewnienia uczniowi komfortu psychicznego,

        poczucia bezpiecze

        ństwa i akceptacji, nawiązania pozytywnego kontaktu emocjonalnego

        nauczyciela z uczniem.

        2. Dokonywanie wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia i na jej

        podstawie opracowywanie i modyfikowanie indywidualnego programu edukacyjnego.

        3. Rozwijanie u ucznia motywacji do porozumiewania si

        ę z drugą osobą (rówieśnikiem,

        dorosłym), komunikowania potrzeb i stanów emocjonalnych.

        4. Tworzenie sytuacji edukacyjnych i wykorzystywanie sytuacji

        Ŝyciowych do rozwijania

        umiej

        ętności komunikacyjnych uczniów, w tym takŜe umiejętności czytania i pisania,

        jak równie

        Ŝ elementarnych umiejętności matematycznych.

        5. Wdra

        Ŝanie do samodzielnego wykonywania czynności związanych z samoobsługą,

        budzenie ch

        ęci pomocy innym.

        6. Tworzenie sytuacji wychowawczych umo

        Ŝliwiających doświadczanie relacji

        społecznych, przygotowanie do pełnienia ról społecznych, wzmacnianie pozytywnych

        prze

        Ŝyć związanych z pełnionymi rolami.

        3

        7. Uczenie zasad współ

        Ŝycia społecznego (w szczególności pomoc sąsiedzka i inne

        zachowania prospołeczne, poszanowanie godno

        ści osobistej drugiego człowieka,

        uprzejmo

        ść i Ŝyczliwość).

        8. Kształtowanie umiej

        ętności radzenia sobie w róŜnych sytuacjach społecznych, uczenie

        umiej

        ętności rozwiązywania sytuacji konfliktowych.

        9. Uczenie umiej

        ętności kierowania swoim postępowaniem, rozwijanie umiejętności

        dokonywania wyboru i budzenie poczucia odpowiedzialno

        ści za własne decyzje, uczenie

        obowi

        ązkowości i kształtowanie niezaleŜności uczuciowej.

        10. Tworzenie sytuacji sprzyjaj

        ących poznawaniu otoczenia, w którym przebywa uczeń,

        instytucji i obiektów, z których b

        ędzie w przyszłości korzystał.

        11. Umo

        Ŝliwianie uczniowi udziału w róŜnych wydarzeniach społecznych i kulturalnych

        w roli odbiorcy i twórcy kultury, uczenie przy tym wyra

        Ŝania swoich przeŜyć i emocji.

        12. Przybli

        Ŝanie tradycji i obyczajów lokalnych, narodowych, rozbudzanie poczucia

        przynale

        Ŝności do społeczności lokalnej, regionu, kraju.

        13. Umo

        Ŝliwianie poznawania środowiska przyrodniczego, budzenie zainteresowania i

        szacunku dla otaczaj

        ącej przyrody i wychowanie do Ŝycia w harmonii z przyrodą.

        14. Wspieranie rozwoju sprawno

        ści psychofizycznej uczniów, prowadzenie zajęć

        niezb

        ędnych do rozwoju psychoruchowego.

        15. Tworzenie warunków do uprawiania przez uczniów ró

        Ŝnych dyscyplin sportu, udziału

        w zawodach sportowych, turystyce i krajoznawstwie.

        16. Tworzenie warunków do zdobywania umiej

        ętności technicznych i wykorzystywania ich

        w ró

        Ŝnych sytuacjach Ŝyciowych. UmoŜliwianie korzystania z urządzeń technicznych,

        ułatwiaj

        ących funkcjonowanie w Ŝyciu.

        17. Zapewnienie uczniowi udziału w ró

        Ŝnych zajęciach rewalidacyjnych wspierających

        rozwój i maj

        ących wpływ na moŜliwości kształcenia ogólnego oraz realizację treści

        podstawy programowej. Zaj

        ęcia rewalidacyjne są prowadzone w celu:

        1) wspomagania rozwoju ucznia;

        2) rozwijania psychofizycznej sprawno

        ści ucznia oraz zdolności do odniesienia

        sukcesu;

        3) rozwijania zainteresowa

        ń (w szczególności muzycznych, teatralnych,

        tanecznych,

        śpiewu i sportowych), sprawności manualnej oraz zdolności

        plastycznych;

        4) usprawniania funkcjonowania ucznia oraz jego kondycji fizycznej;

        5) wspomagania samodzielno

        ści społecznej;

        6) wdra

        Ŝania do aktywności ruchowej i kształtowania umiejętności samodzielnego

        organizowania wypoczynku i rekreacji.

        Zaj

        ęcia rewalidacyjne są ustalane na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia

        specjalnego.

        Tre

         

        ści nauczania

        Zakres tre

        ści nauczania i wychowania w kształceniu uczniów z upośledzeniem umysłowym

        w stopniu umiarkowanym lub znacznym odpowiada indywidualnym potrzebom edukacyjnym

        i mo

        Ŝliwościom psychofizycznym ucznia. Przy realizacji treści nauczania i wychowania

        nale

        Ŝy wykorzystać moŜliwości, jakie stwarza środowisko społeczno-kulturowe ucznia oraz

        4

        baza materialno-dydaktyczna szkoły. Zakres tre

        ści nauczania i wychowania ulega

        poszerzaniu w miar

        ę nabywania przez uczniów wiadomości, umiejętności i sprawności.

        1. Umiej

        ętność samoobsługi:

        1) kształtowanie sprawno

        ści niezbędnych w codziennym Ŝyciu, dotyczących

        ubierania si

        ę, jedzenia, higieny osobistej, czynności fizjologicznych, ochrony

        organizmu przed szkodliwymi czynnikami;

        2) kształtowanie nawyków i postaw ogólnie akceptowanych w tym zakresie.

        2. Dbało

        ść o zdrowie:

        1) przyjmowanie prawidłowej pozycji ciała, w szczególno

        ści podczas nauki;

        2) utrwalanie podstawowych nawyków higienicznych i 

        Ŝywieniowych;

        3) unikanie czynników szkodliwych dla zdrowia;

        4) korzystanie z pomocy medycznej.

        3. Umiej

        ętność porozumiewania się z otoczeniem, w tym:

        1) wykorzystywanie komunikatów pozawerbalnych;

        2) poznawanie wspieraj

        ących lub alternatywnych metod komunikacji (w stosunku

        do uczniów napotykaj

        ących trudności w słownym porozumiewaniu się);

        3) doskonalenie słownictwa ucznia i umiej

        ętności formułowania wypowiedzi;

        4) doskonalenie wymowy.

        4. Rozwijanie percepcji wzrokowej i spostrzegania:

        1) podczas obserwacji rzeczywisto

        ści i na obrazkach;

        2) przez manipulowanie przedmiotami i porz

        ądkowanie przedmiotów;

        3) przez wyszukiwanie ró

        Ŝnic i podobieństw oraz zauwaŜanie zmian w otoczeniu.

        5. Rozwijanie percepcji słuchowej przez:

        1)

        ćwiczenia wraŜliwości słuchowej;

        2)

        ćwiczenia rytmiczne;

        3)

        ćwiczenia słuchu fonematycznego;

        4) analiz

        ę i syntezę słuchową.

        6.

        Ćwiczenia pamięci, w szczególności dotykowej, ruchowej i słownej.

        7. Nauka czytania i pisania z wykorzystaniem

        ćwiczeń:

        1) usprawniania spostrzegania wzrokowego i słuchowego;

        2) rozwijania orientacji przestrzennej;

        3) rozwijania sprawno

        ści manualnej i umiejętności pisania ręcznego;

        4) usprawniania koordynacji wzrokowo-ruchowej;

        5) usprawniania innych obszarów zgodnie z potrzebami ucznia.

        Bior

        ąc pod uwagę indywidualne uwarunkowania uczniów, którzy nie nabędą umiejętności

        pisania r

        ęcznego, naleŜy, w miarę moŜliwości, przygotować ich do posługiwania się maszyną

        do pisania lub komputerem.

        8. Elementarne umiej

        ętności matematyczne:

        1) porównywanie;

        2) odwzorowywanie;

        3) porz

        ądkowanie zbiorów przedmiotów;

        4) liczenie i posługiwanie si

        ę pieniędzmi;

        5

        5) mierzenie długo

        ści, objętości, cięŜaru, czasu – z zastosowaniem prostych

        przyrz

        ądów pomiarowych.

        9. Poznawanie najbli

        Ŝszego otoczenia:

        1) szkoły;

        2) urz

        ędów i innych instytucji;

        3) placówek kulturalnych;

        4) sklepów, punktów usługowych.

        10. Poznawanie najbli

        Ŝszego środowiska społeczno-kulturowego:

        1) aktywne uczestniczenie w ró

        Ŝnych formach Ŝycia społecznego i kulturalnego;

        2) przygotowanie ucznia do pełnienia ró

        Ŝnych ról społecznych (w tym roli dorosłej

        kobiety i dorosłego m

        ęŜczyzny);

        3) wdra

        Ŝanie do kulturalnego, społecznie akceptowanego sposobu bycia.

        11. Twórczo

        ść artystyczna:

        1) kontakt z dziełami muzycznymi, plastycznymi, filmowymi i teatralnymi;

        2) aktywno

        ść muzyczna, plastyczna i taneczna;

        3) umiej

        ętne stosowanie róŜnych środków artystycznego wyrazu;

        4) rozwijanie specjalnych uzdolnie

        ń i zainteresowań kulturalnych.

        12. Poznawanie przyrody:

        1) zapoznawanie z ró

        Ŝnymi środowiskami naturalnymi;

        2) prowadzenie hodowli i upraw;

        3) kształtowanie postaw proekologicznych w kontaktach z przyrod

        ą.

        13. Zaj

        ęcia ruchowe:

        1) zabawy i gry ruchowe słu

        Ŝące rozwijaniu sprawności psychofizycznej;

        2)

        ćwiczenia gimnastyczne i korekcyjne niezbędne do rozwoju psychoruchowego;

        3) udział w zawodach sportowych, turystyce i krajoznawstwie;

        4) wykorzystywanie nabytych umiej

        ętności ruchowych w Ŝyciu codziennym;

        5) przygotowanie do aktywnego sp

        ędzania wolnego czasu.

        14. Kształcenie techniczne:

        1) poznawanie materiałów i produktów codziennego u

        Ŝytku, ich właściwości i

        zastosowa

        ń;

        2) korzystanie z prostych narz

        ędzi;

        3) korzystanie z urz

        ądzeń socjalnych i technicznych powszechnego uŜytku, zgodnie

        z ich przeznaczeniem;

        4) kształtowanie zachowa

        ń proekologicznych w trakcie posługiwania się

        narz

        ędziami, korzystania z urządzeń socjalnych i technicznych.

        Osi

         

        ągnięcia

        Ze wzgl

        ędu na specyficzny charakter edukacji uczniów z upośledzeniem umysłowym

        w stopniu umiarkowanym lub znacznym, a tak

        Ŝe indywidualne tempo i zakres nauki kaŜdego

        ucznia, osi

        ągnięcia w poszczególnych sferach oddziaływań pedagogicznych i

        rewalidacyjnych s

        ą planowane indywidualnie. Dokonywana okresowo przez nauczycieli i

        specjalistów wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia umo

        Ŝliwia

        modyfikowanie indywidualnego programu edukacyjnego i dostosowanie poziomu

        oczekiwanych osi

        ągnięć ucznia do jego moŜliwości.

        6

        o jest Twój tekst, możesz go zmienić w każdej chwili.