Marzena Ciesielska
Integracja
DZIAŁANIA NA RZECZ DZIECI
NIEPEŁNOSPRAWNYCH UCZĄCYCH
SIĘ W ZESPOLE SZKÓŁ NR 16
W TORUNIU
SPIS TREŚCI
Wstęp
Rozdział I
1. Uczestnicy imprez integracyjnych.
Rozdział II
1. Imprezy integracyjne
-
Sport dla wszystkich
-
Potyczki rodzinne
-
Bal karnawałowy
-
Zbiórka zabawek, przedmiotów szkolnych itp., do paczek świątecznych
-
Kiermasz Bożonarodzeniowy i Wielkanocny
-
„I Ty możesz zostać bohaterem”
-
„Gwiazdkowa niespodzianka”
-
„Pozyskiwanie środków”
-
Konkurs Interpretacji Poezji Dziecięcej
-
KiermaszBożonarodzeniowy i Wielkanocny
-
Koło Terapii przez Sztukę „Barwy szczęścia”
-
Biwaki i rajdy
-
Rozwijanie zainteresowań
Rozdział III
-
Aktywność pozaszkolna
Rozdział IV
1. Wypowiedzi uczniów i ich rodziców na temat integracji
Rozdział V
1. Podnoszenie kwalifikacji przez nauczycieli
Zakończenie
WSTĘP
„Integracja wyraża się w takim wzajemnym stosunku pełnosprawnych i niepełnosprawnych, w którym reprezentowane są te same prawa, i w których stwarzane są dla obu grup identyczne warunki maksymalnego, wszechstronnego rozwoju”. Celem społecznej integracji osób niepełnosprawnych jest stworzenie w naturalnym środowisku społecznym warunków do ich rozwoju, nauki, pracy i spędzania czasu wolnego”. (A. Hulek)
Celem tworzenia klas integracyjnych jest wspólne uczenie się, przebywanie i zabawa uczniów niepełnosprawnych i pełnosprawnych. Najważniejszym zadaniem stojącym przed klasami integracyjnymi jest: stworzenie optymalnych warunków rozwoju dzieciom zdrowym i niepełnosprawnym na miarę ich możliwości, wspieranie i aktywizowanie. lata pracy nauczycieli w klasach integracyjnych pozwoliły na wypracowanie wieli ciekawych metod, form pracy.
W naszej szkole, w 1994 roku, powstała pierwsza klasa integracyjna, też na terenie Torunia, do której uczęszczały dzieci niewidome i słabo widzące. Wychodząc na przeciw potrzebom środowiska w roku 1998 powstały kolejne klasy integracyjne na różnych poziomach.
Uczniami klas integracyjnych są dzieci: niewidome, słabo widzące, z niepełnosprawnością sprzężoną, intelektualną, ruchową, niedosłuchem i autyzmem. Klasy integracyjne istnieją na wszystkich poziomach edukacyjnych.
ROZDZIAŁ I
UCZESTNICY IMPREZ INTEGRACYJNYCH
Na rzecz uczniów niepełnosprawnych w naszej szkole organizowane są różne imprezy.
Są możliwością spotkań z rówieśnikami, atrakcyjnym sposobem spędzania wolnego czasu
Dzieci mimo początkowego skrępowania chętnie bawią się, podejmują coraz to nowe wyzwania pokonując własne lęki i obawy. Różna aktywność ruchowa jest dostosowana do każdej niepełnosprawności.
Wszystkie imprezy odbywają się cyklicznie i biorą w nich udział:
-
uczniowie niepełnosprawni Zespołu Szkół nr 16, ich rodzice i nauczyciele,
-
podopieczni Fundacji „Daj Szansę” i ich opiekunowie,
-
podopieczni Koła Rodziców Dzieci Niepełnosprawnych działającego przy Europejskim Centrum Współpracy Młodzieży i ich rodzice,
-
uczniowie Zespołu Szkół nr 26, ich nauczyciele
-
podopieczni Szkolnego Koła „Caritas” .
ROZDZIAŁ II
IMPREZY INTEGRACYJNE
1. „Sport dla wszystkich”
Uczniowie niepełnosprawni naszej szkoły spotkali się ze swoimi niepełnosprawnymi kolegami i koleżankami z różnych instytucji.
Uczniowie wykonywali zadania sportowe dostosowane do ich możliwości oraz o różnym stopniu trudności. Zabawa, wykonywanie sportowych zadań przynosiło uczniom wiele radości i dawało dużo satysfakcji z pokonywania trudności ( rzucanie do celu, kolorowanie, przenoszenie przedmiotów, przebijanie balonów). Za wykonane zadania uczniowie otrzymywali naklejkę na Karcie Zawodnika oraz wiele słodkich niespodzianek
Spotkanie rówieśników z poza szkoły dało początek nowym znajomościom.
Rodzice bądź opiekunowie dzieci mieli szansę na wymianę doświadczeń, zebranie różnych informacji oraz także na wspólną zabawę.
Dużą atrakcją był występ niepełnosprawnej pary, Mistrzów Polski, Wicemistrzów Świata w Tańcu Towarzyskim oraz wprowadzenie na salę gimnastyczną crossowego motocykla.
Imprezę umilała wspaniała muzyka oraz dowcipny prowadzący.
2. „Potyczki integracyjne”
Cyklicznie w naszej szkole nauczyciele organizują „Potyczki integracyjne”, na które przychodzą dzieci wraz ze swoimi rodzicami, opiekunami i nauczycielami. Tematyka spotkań związana jest z porami roku: wiosną, latem, jesienią i zimą.
Wchodząc na salę dzieci identyfikowały się z grupą poprzez zawieszenie na zielonym drzewku gwiazdki śniegowej ze swoim imieniem. Podczas zabaw dzieci min. ugniatały papierowe kule śniegowe, którymi rzucały, przypominając sobie zabawy na śniegu. Wszystkim zabawom towarzyszyła muzyka i wspólne tańce integracyjne, które umożliwiły dzieciom poznanie siebie i wywołały na twarzach radosny uśmiech. Dzieci potrafiły pokonać własne bariery ruchowe.
Wspólnie bawiąc się, rozwiązując i pokonując różne zadania uczyły się radzenia sobie w nowych sytuacjach, budując wiarę we własne możliwości.
Koniec zabaw nastąpił niepostrzeżenie szybko i każdy z uczestników otrzymał słodki upominek.
Urozmaiceniem spotkania integracyjnego były psy, które są wykorzystywane w dogoterapii. .Dzieci zaprzyjaźniły się z psami i bardzo chętnie dotykały je i głaskały. Spotkanie ze zwierzętami sprawiło dzieciom wiele radości, a wielu z nich pokonało opór i lęk.
3. Bal karnawałowy
Bale przebierańców odbywają się w okresie karnawału i są organizowane przez Szkolne Koło Caritas.
Na bale dzieci przychodzą przebrane za swoich ulubionych bohaterów bajek, baśni, wierszy. Dzieci bawią się przy różnorodnej muzyce.
Wspólne tańce, konkursy sprzyjają pogłębianiu się znajomości. Dzieci i młodzież stają się otwarci na nowe kontakty, czerpią radość ze wspólnej zabawy, z przebywania w gronie rówieśników
Uczą się prawidłowych form towarzyskich, takich jak: przedstawienie się, przywitanie, pozdrowienie, proszenie do tańca i dziękowanie za wspólny taniec. W ten sposób młody człowiek umożliwia sobie warunki do czynnego wypoczynku. Dzieci w naturalny sposób przeżywają i przekazują swoje emocje. Jest to forma fizycznego i duchowego wyżycia się, sposobem na zabawę i odprężenie. Można stwierdzić, iż ta forma aktywności podnosi poziom kultury życia codziennego.
W radosnym nastroju dzieci długo żegnały się, prosząc o przedłużenie zabawy.
4. Zbiórka zabawek, przedmiotów szkolnych itp., do paczek świątecznych,
Szkolne Koło „Caritas” w grudniu każdego roku organizuje wśród uczniów i nauczycieli zbiórkę zabawek, przyborów szkolnych, pieniędzy, słodyczy itp.. W ten sposób uzyskane środki pozwalają na przygotowanie paczek dla uczniów niepełnosprawnych oraz dla dzieci z rodzin ubogich. W ten sposób każde dziecko otrzymuje prezent, który sprawia mu wiele radości. Często bywa tak, że jest to jedyny i pierwszy upominek.
5. „ I Ty możesz zostać bohaterem”
Szkolne Koło Caritas zorganizowało wśród nauczycieli, uczniów i ich rodziców zbiórkę pieniędzy pod nazwą „I Ty możesz zostać bohaterem” w ramach akcji „Stop przemocy w szkole”.
Zebrane środki zostały przekazane na leczenie i rehabilitację absolwenta naszej szkoły, który został ciężko pobity i jest sparaliżowany oraz uczennicy na leczenie i dofinansowanie do obozu rehabilitacyjnego.
6. „Gwiazdkowa niespodzianka”
Gwiazdkowa Niespodzianka miała miejsce15 grudnia 2007 r. w Szkole Podstawowej nr 6 w Toruniu. Akcja charytatywna, była skierowana do dzieci ze środowisk najuboższych lub poszkodowanych przez los.
Cel Gwiazdkowej Niespodzianki został osiągnięty. Kolorowe mazaki, pisaki, zeszyty, maskotki, lalki, gry, puzzle, kapcie, swetry, itp. zostały rozdane w kolorowych pudełeczkach.
Dla dzieci było to duże przeżycie, wręczanie paczek pokazało, że nawet te dzieci, które na co dzień się nie uśmiechają potrafiły to zrobić.
Wolontariusze z różnych kościołów pokazali przedstawienie „Jasełka na wesoło".
7. „Pozyskiwanie środków”
Przez nauczycieli są podejmowane różne kroki mające na celu pomoc rodzinom dzieci niepełnosprawnych jak:
-
dofinansowanie do leczenia i rehabilitacji,
-
pozyskanie wózka inwalidzkiego dla uczennicy z Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy,
-
dofinansowanie obiadów,
-
turnusy rehabilitacyjne,
8. Konkurs Interpretacji Poezji Dziecięcej
Nauczyciele szkoły, corocznie w marcu organizują dla uczniów klas integracyjnych KonkursInterpretacji Poezji Dziecięcej. Dzieci przedstawiają swoje ulubione wiersze. Komisja ocenia interpretację wierszy, stopień ich opanowania, a także dobór odpowiedniego stroju i gestu.
Przygotowanie wiersza wymaga sporego wysiłku ze strony dzieci, ale radość i satysfakcja są wspaniałą nagrodą za ich trud. Są okazją do zastosowania pozytywnych wzmocnień poprzez podkreślenie choćby najmniejszych osiągnięć.
Każde dziecko zostaje jednakowo nagrodzone otrzymując dyplom i upominek.
9. Kiermasz Bożonarodzeniowy i Wielkanocny
Dzieci na zajęciach lekcyjnych i w świetlicy wykonują różnorodne prace techniczno – plastyczne związane ze świętami Bożego Narodzenia i Wielkiej Nocy. Malują na szkle, lepią z masy solnej, wycinają, oklejają, składają origami. Wykonane prace wystawiane są do sprzedaży na kiermaszach. Z uzyskanych funduszy opłacane są obiady oraz paczki dla rodzin niewydolnych materialnie.
10. Koło Terapii przez Sztukę „Barwy szczęścia”
Działania skierowane są do grupy dzieci ze stwierdzonymi zaburzeniami w zachowaniu, niską samooceną, nieśmiałością, trudnościami szkolnymi i niepełnosprawnością intelektualną.
Głównymi celami jest aktywizowanie dzieci do czynnego udziału w zabawach, zaspokajanie potrzeby przynależności, przyjaźni, odreagowania stresów. Nauka wyrażania swoich myśli, emocji, przeżyć w sposób akceptowany społecznie. Dziecko poprzez udział w tych zajęciach czuje się zauważane, akceptowane, docenianie, nabywa przez to większej pewności siebie, podwyższa własny poziom samooceny i samoakceptacji. Potrafią pracować w grupie, rozwijać własną wrażliwość estetyczną.
Na zajęciach dzieci pracują różnymi technikami np.: malują na szkle tworząc proste formy dekoracyjne w formie witraży, w papierze, elementy rzeźby, kolaż, malują różnorodnymi technikami malarskimi.
11. Biwaki i rajdy
SKKT nr 61 działa na terenie szkoły od kilku lat. Od samego początku utworzenia klas integracyjnych organizacja ta przez cały rok szkolny, włącza w swoje imprezy turystyczne (rajdy, biwaki) uczniów niepełnosprawnych, a także ich rodziców. Podczas tych imprez dzieci poznają Toruń i jego okolice. Utrwalają i pogłębiają wiedzę historyczną, przyrodniczą i ekologiczną. Pokonują trasy o różnym stopniu trudności, długości. Walczą ze swoimi słabościami. Uczą się radzenia sobie w nowych sytuacjach, umiejętności rozwiązywania problemów. Nawiązują bliższe relacje z rówieśnikami. Natomiast uczniowie pełnosprawni uczą się sprawowania opieki nad nimi, otwartości na innych oraz poznają możliwości swoich niepełnosprawnych kolegów.
12. Rozwijanie zainteresowań
Uczniowie ciekawie i zgodnie ze swoimi zainteresowaniami spędzają wolny czas. Uczestniczą w zajęciach chóru szkolnego, śpiewają podczas różnych uroczystości szkolnych.
Doskonalą grę na instrumentach muzycznych
Celem zajęć jest odzyskanie równowagi emocjonalnej, a jednocześnie rozwijanie zdolności muzycznych, słuchu i ćwiczenie zdolności manualno-dotykowych (gra na instrumentach)
Do sukcesów zaliczamy zdobycie drugiego miejsca i wyróżnień na Ogólnopolskim Festiwalu Małych Form Artystycznych w Brodnicy, zdobywanie wyróżnień i wysokich miejsc w konkursach czytelniczych, recytatorskich, interpretacji i pantomimicznych.
ROZDZIAŁ III
AKTYWNOŚĆ POZASZKOLNA
Uczniowie szkoły biorą udział w różnych konkursach i zajęciach organizowanych przez inne szkoły i instytucje.
-
Zespół Szkół nr 5 – Przegląd Interpretacji Dziecięcej Klas Integracyjnych,
-
Zespół Szkół nr 7 – Konkurs Wiedzy o Toruniu,
-
Zespół Szkół nr 26 - zabawy integracyjne,
-
„Caritas” – zabawy integracyjne,
-
PTTK
Aktywność ta pomaga w:
-
nauce pokonywania trudności,
-
osiąganiu satysfakcji,
-
dostarczaniu pozytywnych przeżyć,
-
rozwijaniu wiary we własne siły,
-
podniesieniu własnej wartości,
-
pogłębianiu wiedzy i umiejętności jej przekazywania,
-
podniesieniu własnej wartości,
-
kształtowaniu postawy wzajemnej pomocy,
-
tworzeniu okazji do wspólnych przeżyć
-
zaspokojeniu potrzeb przynależności, przyjaźni.
-
rozwijaniu umiejętności nawiązywania kontaktów z rówieśnikami,
-
pobudzaniu zainteresowań,
-
radzeniu w nowych sytuacjach
ROZDZIAŁ IV
WYPOWIEDZI UCZNIÓW I ICH RODZICÓW NA TEMAT INTEGRACJI
Moim zdaniem integracja służy uczniom niepełnosprawnym. Dzięki niej rozwijają się szybciej, nie czują się odizolowane od grupy rówieśniczej oraz uczą się życia. Natomiast my, sprawni uczniowie, uczymy się akceptowania inności.
Agnieszka
Integracja pozwala poznać, czym jest niepełnosprawność, pomaga pokonać lęk przed niepełnosprawnością, ułatwia kontakty z niepełnosprawnymi.
Ala
Dzięki możliwości uczenia się w klasie integracyjnej poznaję życie z dobrej złej strony. Wynoszę tyle samo korzyści z kontaktów z niepełnosprawnymi, co pokrzywdzeni przez los koledzy i koleżanki.
Ola
Integracja uczy traktowania dzieci niepełnosprawnych, jak wszystkie inne.
Rodzic
Zapisałabym dziecko do klasy integracyjnej, ponieważ uczy współżycia z dziećmi, które są troszeczkę inne.
Rodzic
Jestem zadowolona z faktu, że moje dziecko chodzi do klasy integracyjnej i polecam takie klasy wszystkim moim znajomym.
Rodzic
ROZDZIAŁV
PODNOSZENIE KWALIFIKACJI NAUCZYCIELI
Wychodząc na przeciw potrzebom uczniów naszej szkoły z różnymi dysfunkcjami, w celu poszerzenia swoich umiejętności, zakresu wiadomości nauczyciele podnoszą kwalifikacje kończąc różnego rodzaju warsztaty, kursy kwalifikacyjne, szkolenia, studia podyplomowe. Poznając nowe metody, techniki i formy pracy z dzieckiem niepełnosprawnym.
W ramach warsztatów WDN, grono pedagogiczne, na trzech poziomach edukacyjnych. wymienia się swoimi doświadczeniami, wspólnie znajdują rozwiązania zaistniałych problemów.
Studia podyplomowe:
-
Oligofrenopedagogika,
-
Tyflopedagogika,
-
Pedagogika korekcyjno-kompensacyjna (tzw. terapia pedagogiczna),
-
Terapia dziecka z głębszą niepełnosprawnością intelektualną i poważna dysfunkcją ruchu
Kursy kwalifikacyjne:
-
Oligofrenopedagogika,
-
Tyflopedagogika,
Kursy, szkolenia i warsztaty:
-
Metoda behawioralna w pracy dzieckiem autystycznym,
-
Pedagogika zabawy,
-
Dziecko nadpobudliwe psycho-ruchowe,
-
Nauczyciel jako wychowawca instruktor sportu osób niepełnosprawnych,
-
Szkoła dla rodziców i wychowawców,
-
Socjoterapia,
-
Praca z uczniem o specyficznych potrzebach edukacyjnych,
-
Nauczyciel wobec trudnych sytuacji w pracy z uczniami,
-
Terapia logopedyczna dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym,
-
Stymulacja audio-psycho lingwistyczna metodą A.A. Tomatisa,
-
Alternatywne sposoby porozumiewania się dzieci niepełnosprawnych I stopnia,
-
Kinezjologia edukacyjna terapii behawioralnej dzieci i młodzieży z autyzmem,
-
Edukacja psychologiczna w zakresie psychoterapii i socjoterapii,
-
Autyzm: przyczyny, objawy, terapia.
-
Nowoczesne formy terapii niwelujące zaburzenia zachowania dzieci,
-
Alkoholowy Zespół Płodowy (FAS FAE),
-
Profilaktyka i rozwiązywanie problemów alkoholowych – szkoła z charakterem,
-
Wybrane umiejętności wychowawcze i oddziaływania profilaktyczne
-
Teoria behawioralna w pracy z dzieckiem autystycznym.
Do współpracy zapraszani są rodzice dzieci niepełnosprawnych, którzy chętnie dzielą się swoim doświadczeniem, spostrzeżeniami i praktycznymi wskazówkami.
ZAKOŃCZENIE
Wymienione działania ukazują potrzebę stwarzania uczniom niepełnosprawnym najlepszych warunków do nauki i funkcjonowania dzieci niepełnosprawnych na terenie szkoły.
Uwzględniając w nauczaniu indywidualne potrzeby dziecka, jego możliwości i umiejętności jakie posiada oraz tworzenie warunków pełnego uczestnictwa we wszelkich zajęciach nie tylko na terenie szkoły stwarza warunki i miejsce w szkole dla każdego dziecka zdrowego i niepełnosprawnego. To wspólne przebywanie od najmłodszych lat „z innością” pozwala inaczej spojrzeć na problem niepełnosprawności. Dzieci zdrowe czują się odpowiedzialne za swoich niepełnosprawnych kolegów i obserwują jak pokonują napotykane trudności. Dzięki tworzeniu klas integracyjnych dzieci z dysfunkcjami mogą chodzić do szkół masowych, i przebywać cały czas w domu rodzinnym.
W każdą akcją na rzecz dzieci niepełnosprawnych włączają się wolontariusze, uczniowie klas gimnazjum, którzy pomagają przy przygotowywaniu i prowadzeniu imprez. Opiekują się swoimi podopiecznymi, pomagają w wykonywaniu zadań. Wspólne spędzanie wolnego czasu kształtuje osobowość młodego człowieka, czyniąc go otwartym na problem niepełnosprawności.
Spotkania te są również okazją do spontanicznej wymiany doświadczeń między rodzicami, opiekunami i nauczycielami. Tworzą okazję do utrwalania i rozwijania więzi emocjonalnej między dziećmi, a rodzicami.
Opracowały:
Marzena Ciesielska
Katarzyna Gdowska
Mariola Szwertner-Antonowicz
-